تبعيت از پيشنهادات رهبري مانع آسيب ها و بحران ها مي شود

به گزارش روابط عمومي واموربين الملل دفتر تبليغات اسلامي، با نگاهي به بيـانات رهبر معظم انقــلاب اسلامي و جست‌و‌جــوي واژه «آزاد انديشي» متوجه خواهيم شد كه رهبر عظيم‌الشأن انقلاب اسلامي از ديرباز همواره در تمامي سخنراني‌هايشان در جمع انديشمندان، طلاب، حوزويان، دانشجويان و دانشگاهيان بر مقوله «آزاد انديشي» تأكيد فراوان داشتند.
معظم له در ديدار مسوولان دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم در تاريخ 23/6/84 پس از شنيدن گزارش عملكرد دفتر تاكيد كردند: « در مورد آزادانديشي كه اساس كار است، اميد زيادي به دفتر تبليغات است البته كار مختصري شده اين طور كه به من گزارش دادند اما كاري كه بايد در حوزه راه بيفتد، نشده. شما منتظر دانشگاه نمانيد شما بكنيد تا ديگران از شما ياد بگيرند».
در زير گفت و گوي حجت‌الاسلام‌و‌المسلمين دكتر عبدالحسين خسروپناه با روزنامه ايران را در خصوص دلايل اجرايي نشدن كرسي هاي آزاد انديشي در سراسر كشور را با هم از پيش رو مي گذارنيم.
حجت‌الاسلام‌و‌المسلمين دكتر عبدالحسين خسروپناه در حال حاضر عضو هيات امناي دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم عضو هيات علمي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي و رئيس مؤسسه پژوهشي حكمت و فلسفه ايران است.
جناب آقاي دكتر خسروپناه همانطور كه مستحضر هستيد رهبرمعظم‌انقلاب، در ديدار اخير خود با جمعي از نخبگان و برگزيدگان علمي از عدم اجرايي نشدن ايده كرسي‌هاي آزادانديشي در حوزه‌ها و دانشگاه‌ها گلايه كردند، بفرماييد كه دلايل عدم اجراي اين رهنمود مهم مقام معظم‌رهبري چيست؟
بعد از اين كه مقام معظم رهبري بحث جنبش نرم‌افزاري و كرسي‌هاي آزادانديشي را مطرح فرمودند شوراي عالي انقلاب فرهنگي هيأتي را به نام هيأت حمايت از كرسي‌هاي نقد و مناظره و نظريه‌پردازي تصويب كرد. اين هيأت مدتي در فرهنگستان علوم فعاليت مي‌كرد و الآن چند سالي است كه به پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي منتقل و در آنجا فعاليت مي‌كند.
اين هيأت مطابق بيانات مقام‌معظم‌رهبري جلسات متعددي برگزار كرد و در سايت‌شان نيز اعلام كردند ما آمادگي داريم از كرسي‌هاي نقد و مناظره و نظريه‌پردازي حمايت كنيم.
از وقتي كه اين هيأت در پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي فعاليتش را شروع كرد طرح‌ها و پيشنهادهاي فراواني به اين مجموعه آمد و كرسي‌هاي متعددي هم برگزار شد و بعضي از اين كرسي‌ها به عنوان نظريه و بعضي به عنوان نوآوري پذيرفته شدند و يك زمينه و بستري را براي نظريه‌پردازي و نوآوري به وجود آوردند.
الآن تقريباً مي‌شود گفت كه هيأت حمايت از كرسي‌هاي نظريه‌پردازي در يك روال منطقي قرار گرفته و اگر كسي طرحي، نظري، نظريه‌اي داشته باشد مي‌تواند از اين طريق به اطلاع برساند و اين امر سبب شد كه به اصطلاح كرسي نظريه پردازي به سامان مناسبي دست پيدا كند.
جناب آقاي دكتر خسروپناه هدف مقام معظم رهبري از ايجاد كرسي‌هاي نظريه پردازي و آزادانديشي در حوزه و دانشگاه چيست؟
زماني كه مقام معظم رهبري ايده كرسي‌هاي نظريه پردازي و آزادانديشي را مطرح كرد به نظر بنده 2 نكته مدنظر ايشان بود يعني رهبر معظم انقلاب 2مطلوب داشتند.
مطلوب اول تحقق كرسي‌هاي نوآوري و نظريه پردازي و مطلوب دوم كرسي‌هاي آزادانديشي بود. مقوله آزاد انديشي يك مقدار با نوآوري و نظريه پردازي فرق مي‌كند. نوآوري و نظريه‌پردازي به لحاظ كيفيت بسيار ارزشمند ولي به لحاظ كميت بسيار اندك است.
يعني ممكن است مثلاً فرض كنيد در رشته جامعه شناسي، روانشناسي، فلسفه و هر رشته ديگر در حوزه علوم انساني اساتيد سال‌ها زحمت بكشند و از بين ده‌ها استاد يك استاد پيدا بشود كه يك نوآوري و نظريه‌نو پيدا كند و بيايد كرسي را برگزار نمايد. حالا چه رأي بياورد چه نياورد. اما كرسي‌هاي آزادانديشي يك مقداري عمومي‌تر است و درصدد فضاسازي و فرهنگ‌سازي و ايجاد يك جريان علمي، فرهنگي در محيط دانشگاه است.
با اشاره به مطلوب‌هاي رهبر معظم انقلاب كه بيان فرموديد بفرماييد چه ميزان از آنها برآورده شده است؟
به نظر بنده مطلوب اول رهبر معظم انقلاب تا حدودي تحقق پيدا كرده است البته بايد تقويت بشود، ولي مطلوب دوم مقام معظم رهبري كه همان كرسي‌هاي آزادانديشي باشد، متأسفانه تحقق مناسبي پيدا نكرده و در مورد آن ضعيف عمل شده است.
متأسفانه اصل كرسي‌هاي آزادانديشي در كشور متولي ندارد. بايد جهت حمايت از كرسي‌هاي نقد، مناظره و نظريه‌پردازي اين مسئوليت كرسي‌هاي آزادانديشي را هم كسي به عهده بگيرد يا نهاد ديگري عهده‌دار اين مسئوليت شود.
آيا در حال حاضر شرايط مناسبي براي برگزاري كرسي‌هاي آزاد انديشي در دانشگاه‌ها وجود دارد؟ چه موانعي در اين مسير مي‌بينيد.
در حال حاضر، محيط مناسبي در فضاي دانشگاه داريم و اساتيد و دانشجويان بسياري علاقه‌مندند كه نشست‌هاي آزادانديشي برگزار شود. خود ما هم مكرراً نشست‌هاي آزادانديشي بين اساتيد و دانشجويان برقرار كرديم كه مورد استقبال قرار گرفت و حتي دانشگاه‌ها و مسئولين نهاد رهبري در دانشگاه‌ها هم علاقه‌مند هستند كه اين كرسي‌ها برگزار شود اما آئين‌نامه، طرح و مدل اجرايي در اختيار ندارند والا بسياري از رؤساي دانشگاه‌ها را كه با آنها صحبت مي‌كنم، علاقه‌مندند و دوست دارند كه كرسي‌هاي آزادانديشي شكل بگيرد.
مانع اول، نبودن متولي است كه بتواند مسئوليت برگزاري كرسي‌هاي آزاد انديشي را عهده‌دار بشود. مانع دوم هم اين است كه بعضي از شخصيت‌هايي كه نظريه‌هاي مهمي داشته و يا علاقه‌مند به برگزاري كرسي‌هاي آزادانديشي بودند، احساس عدم امنيت و ايجاد سد و مانع بر سر راهشان مي‌كنند.
به نظر بنده بايد رؤسا و مسئولان دانشگاه‌ها اين احساس ناامني را با تحقق كرسي‌هاي آزاد‌انديشي و پيامدهاي مثبت آن به يك احساس امن تبديل كنند.
پيامدهاي تحقق و توسعه كرسي‌هاي آزاد انديشي در جامعه چه خواهد بود؟
اگر كرسي‌هاي آزادانديشي در كشور تشكيل، تحقق و توسعه پيدا كند، بسياري از بحران‌هاي اجتماعي كاهش پيدا مي‌كند. چرا؟ چون بعضي از رفتارهاي اجتماعي زاييده انديشه ناصواب است. اگر انديشه ناصواب در كرسي‌هاي آزادانديشي مورد بحث و گفت‌وگو قرار گرفته و به اصطلاح حل بشود، طبعاً رفتارهاي ناشايست اجتماعي هم منحل خواهد شد.
اجازه بدهيد يك تجربه‌اي از خودم را برايتان عرض كنم. بعد از جريان فتنه 88 آمديم در دانشگاه تهران، بحث آزادي را تحت عنوان «ولايت فقيه» مطرح كرديم. افراد مختلفي از اساتيد دانشگاه‌ها شركت كرده و سؤالات خود را مطرح مي‌كردند و ما به آنها پاسخ مي‌داديم و تا همين ترم گذشته نيز اين بحث آزاد ادامه پيدا كرد و قرار است در ترم آينده نيز ادامه پيدا كند.
بعد از مدتي كه جلسات برگزار شد و طرح سؤال از سوي مخاطبين ادامه پيدا كرد، اساتيد و دانشجويان پيشنهاد دادند كه اين جلسات را به كرسي‌هاي آزادانديشي تبديل كنيم كه در آن دو طرف مخالف و موافق، مسائل‌شان را مطرح كنند تا ما هم داوري كنيم.
ما اين تجربه را انجام داديم و در اثر آن بسياري از شبهات مخاطبين حل شد و اين جلسات در واقع مخاطب را 180 درجه تغيير داد.
در پايان بفرماييد كه عدم اجراي منويات مقام معظم رهبري در جامعه‌ايماني و اسلامي چه تبعات و مشكلاتي را ايجاد خواهد كرد؟
اگر بيانات مقام معظم رهبري مخصوصاً بر سر كرسي‌هاي آزادانديشي تحقق پيدا كند، كشور دچار بحران‌هاي زندگي، اجتماعي، سياسي و اخلاقي نمي‌شود. آسيب‌ها و بحران‌ها، جبران‌ناپذير است اما تبعيت از منويات و پيشنهادهاي مقام معظم رهبري مي‌تواند مانع آسيب‌ها و بحران‌ها شده و از آنها جلوگيري كند.