به همت پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی؛
از مجموعه موسوعه فقهی علامه محمد حسین کاشف الغطاء در 27 مجلد رونمایی خواهد شد.
از مجموعه موسوعه فقهی علامه محمد حسین کاشف الغطاء در 27 مجلد رونمایی خواهد کرد
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، به‌زودی از مجموعه موسوعه فقهی علامه کاشف الغطاء توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی رونمایی خواهد شد.
حجت الاسلام والمسلمین اسدعلیزاده رئیس مرکز احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با اشاره به این مطلب بیان داشت: یکی از فعالیت ها و کلان پروژه های مرکز احیای آثار اسلامی، احیای آثار بزرگان شیعه است که تا کنون آثار متعددی از بزرگان شیعه، با انجام تحقیقات گسترده علمی، احیاء شده است که آثار علامه محمد حسین کاشف الغطاء، یکی از آن موارد است که به دلیل گستردگی آثار قلمی علامه کاشف الغطاء، بنا شد آثار ایشان در سه مجموعه مستقل شامل: کلام به همراه دو مدخل در 14 مجلد، فقه و اصول در 27 مجلد و متفرقات(سیاسی، تاریخی، ادبی) توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در 18 مجلد ارائه شود که بحمد الله مجموعه کلامی و فقهی به زیور طبع آراسته شد و مجموعه سوم نیز انشاء الله در آینده نزدیک به چاپ خواهد رسید.
ایشان در مورد آثار فقهی مرحوم علامه کاشف الغطاء بیان داشت: مرحوم علامه کاشف الغطاء در حوزه نجف تحولات نویی را در فقه ایجاد کرد. او فقيهى بود با حجت و برهان قوى، مجتهدی بود مجدد و نواندیش که همتای او در میان علمای مسلمان کمتر یافت می‌شود. ایشان به دلیل نواندیشی دینی، آوازه بلندی داشت به حدی که از سراسر دنیا برای ایشان نامه و استفتاء می‌آمد که مجموع این‌ها چندین کتاب شده است. گذشته از تبحر علمی شگرف، شناخت گسترده ایشان از زبان عرب و لغت و تسلط بر بلاغت و بیان در رسیدن به جایگاه بلند علمی او را یاری می‌کرد. لذا اگر کسی مرورى بر آثار و تأليفات فقهى علامه كاشف الغطاء داشته باشد این مدعا را با تمام وجود تأیید می‌کند و به خوبی در می‌یابد كه او فقيهى آشنا به مبانى فقه و فقاهت، مقيد به اجتهاد روشمند و منضبط و در عين حال مبتكر، خلّاق و برخوردار از حريت و شجاعت در نقد آراى فقهى اساتيد و اظهار نظرهاى جديد است. در آثار و تأليفات فقهى او خصوصيات و ويژگىهايى چند وجود دارد؛ ويژگىهايى كه هر يک مىتواند امتيازى براى فقيه به شمار آيد.
رئیس مرکز احیای آثار اسلامی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی اظهار کرد: در مجموعه فقهی عناوینی در قالب مجلدات به شرح زیر بیان شده است:
1. المدخل: قراءة في فقه الشیخ الفقیه محمّدالحسین آل کاشف الغطاء: این کتاب در چهار بخش در باره نظرات فقهی و اصولی کاشف الغطا نوشته شده است. بخش اول: کلیات بحث در هفت فصل: فصل اول تعریف علم فقه و ابواب آن، دوم: تاریخچه مرجعیت شیعه امامیه در قرون گذشته ، سوم: الاجتهاد عندالشیعة الإمامیّة، چهارم: ولایت فقیه، پنجم: أدلّة بعض القواعد الفقهیّة، ششم : الحکمة والمصلحة، هفتم : الجمع بين الحکم الظاهري والواقعيّ، بخش دوم: درباره کاشف الغطا و آثار فقهی ایشان، بخش سوم: ویژگی فقه علامه شیخ محمّد الحسین آل کاشف الغطا، و بخش چهارم: سیری در آراء اصولی و فقهی کاشف الغطا.
2. بحوث أُصولیّة ج1: شامل دو رساله از مباحث اصول، مانند: أضواء علی کفایة الأُصول وأضواء علی فرائد الأُصول می‌باشد.
3. بحوث أُصولیّة ج2: این کتاب شامل مجموعه ای از رساله ها و تعلیقات اصولی مانند: تنقيحات أصول الفقه في مباحث الألفاظ، بعض أبحاث قوانين الأُصول، رسالة في الجمع بين الحکم الظاهري والواقعي، حاشیة علی کفاية الاُصول و حاشية علی الفصول في علم الاُصول است.
4 . شرح العروة الوثقی / کتاب الطهارة / المبسوط ج1: مشتمل بر بحث اجتهاد و تقلید، اقسام آب و بخشی از مباحث نجاسات می‌باشد.
5. شرح العروة الوثقی /کتاب الطهارة / المبسوط ج2: مشتمل بر بخشی از مباحث نجاسات و مطهرات.
6. شرح العروة الوثقی/ کتاب الطهارة / المبسوط ج3: مشتمل بر احکام وضو .
7. شرح العروة الوثقی / کتاب الطهارة / المبسوط ج4: مشتمل بر اقسام غسل .
8. شرح العروة الوثقی / کتاب الطهارة / المبسوط ج5: مشتمل بر احکام اموات و تیمم.
9. شرح العروة الوثقی / کتاب الطهارة / الوسیط ج1: شامل مباحث اجتهاد و تقلید، فصلی در اقسام آب، در نجاسات، در مطهّرات و أحكام اواني می‌باشد.
10. شرح العروة الوثقی / کتاب الطهارة / الوسیط ج2: مشتمل بر احكام تخلّی، استنجاء، استبراء، وضو، احكام وضوء جبیره، حكم دائم‌الحدث، احکام غسل‌ها و تکفین میت می‌باشد.
11. شرح العروة الوثقی / کتاب الصلاة ج1: شامل: حقیقت صلات، اعداد فرائض و نوافل، أوقات صلات یومیّة ونوافل آن و قبله است.
12.شرح العروة الوثقی / کتاب الصلاة ج2: شامل: ستر و ساتر، مکان مصلّی و اذان واقامه می‌باشد.
13.شرح العروة الوثقی / کتاب الصلاة ج3: شامل: قرائت، رکوع، سجود، تشهد، سلام، قنوت ومبطلات صلات است.
14.تحریر المجلّة ج1: شامل: یک مقدمه طولانی حاوی 174 قاعده فقهی در باب معاملات، کتاب اوّل در بیوع مشتمل بر یک مقدمه و هفت باب، مقدمه در بیان اصطلاحات فقهی بیع و باب اول در بيان مسائل مربوط به عقد بيع و باب دوم در بیان مسائل مربوط به مبیع.
لازم به ذکر است: «مجلة الأحكام العدلية» نخستين كتاب قانون، بر اساس فقه حنفی اهل سنت است كه در دولت عثمانى به سال 1869م در همه محاكم مبناى قضاوت قرار می‌گرفت و در دانشكدهها تدريس می‌شد. شرح‌های مختلفی از سوی علمای اهل سنت بر آن نگاشته شده است، در میان فقهای شیعه كاشف الغطاء اولین فقیهی است كه به شرح آن تحت عنوان «تحرير المجلة» بر اساس فقه اهل بيت اقدام كرده است.
15. تحریر المجلّة ج2: ادامه کتاب اول (باب سوم در بیان مسائل مربوط به ثمن، باب چهارم در بیان مسائل مربوط به ثمن ومتمن بعد از عقد، باب پنجم در بیان مسائل مربوط به تسلیم وتسلّم، باب ششم در بیان اقسام خیارات و خاتمه – باب هفتم- در أحكام خيارات ) و کتاب دوم در اجاره، کتاب سوم در کفالت، کتاب چهارم در حواله و کتاب پنجم در رهن .
16. تحریر المجلّة ج3: مشتمل بر کتاب ششم در اماتات، کتاب هفتم در هبه، کتاب هشتم در غصب و اتلاف، کتاب نهم در حجر واكراه وشفعة و کتاب دهم در أنواع شراكت .
17. تحریر المجلّة ج4و5: جزء جهار شامل: کتاب یازدهم در وکالت، دوازدهم در صلح و ابراء، سیزدهم در اقرار، چهاردهم در دعاوی، پانزدهم در بینات و تحلیف و شانزدهم در قضاء. اما جزء پنجم مشتمل بر مسائل مربوط به نكاح ، طلاق ، دين، وصيّت و وقف می‌باشد .
18. دائرة المعارف العلیا ج1: تحت عنوان «أسئلة وأجوبة في المسائل الکلامیّة» بر سه قسم است: قسم اوّل: مشتمل بر ۲۲سؤال وجواب در تفسیر بعض آیات و اخبار صادره از معصومین(ع). قسم دوم: مشتمل بر ۴۸سؤال وجواب در مسائل فلسفی وکلامی. قسم سوم: شامل بر ۲۳ سؤال وجواب در مسائل متفرقه.
19. دائرة المعارف العلیا ج2: تحت عنوان « أسئلة وأجوبة في المسائل الفقهیّة » شامل 2806 سؤال وجواب در۲۰ فصل زیر تنظیم شده است : فصل در اجتهاد و تقلید، در طهارت، احكام الأموات، صلات، خمس، زکاة، صوم، حج، بیع، مکاسب، رهن، دین، وقف، هبه، نذر، صلح، شرکت، وصایا، نکاح، انفقات، طلاق، مواریث، قضا، شهادات، حدود، دیات و احکام متفرقات فقه.
20. سؤال وجواب في الفتاوی الفقهیّة : شامل 400 سؤال و جواب در باره کتاب طهارت، صلات، صوم، زكاة خمس ، كفّارات، جهاد، حجّ و مكاسب به ضمیمه رسالة في القواعد الكلّيّة الفقهيّة شامل 126 مورد قواعد.
21. تعلیقات علی العروة الوثقی : شامل: كتاب اجتهاد وتقليد، طهارت، صلات، صوم، زكات، خمس، حجّ، اجاره، مضاربه، شركت، مزارعه، مساقات، ضمان، نكاح و وصيّت .
22. تعلیقات علی المکاسب: شامل: المكاسب المحرّمة، كتاب البيع، كتاب الخيارات و رسالة في قاعدة من ملك •
23. تعلیقات علی سفینة النجاة و ریاض المسائل و الروضة البهیّة: تعلیقه بر سفینة النجاة در چهار جلد با عناوين ذيل تدوين و تأليف شده است:
یک مقدمه و چهار مقصد: مقصد نخست در عبادات، مقصد دوم مشتمل است بر كتب امر به معروف و نهى از منكر، احياى موات، قصاص و ديات و ... . مقصد سوم عقود و مقصد چهارم ايقاعات و خاتمه در بحث جهاد می¬باشد. ریاض المسائل: این تعلیقه شامل حواشی کتاب الطهارة تا الرکن الثالث في الطهارة الترابیّة می‌باشد و برای بقیه تعلیقه‌ای نوشته نشده است.
و تعلیقه مختصری بر کتاب شرح لمعه شهید ثانی.
24. تعلیقات علی تبصرة المتعلّمین : شامل: كتاب اجتهاد وتقليد، طهارت، صلات، صوم، زكات، خمس، حجّ، جهاد، متاجر، اجاره و وديعه وتوابع آنها، ديون، هبه، نكاح، طلاق، عتق، ايمان، ميراث، قضاء، شهادات، حدود، قصاص و ديات می‌باشد.
25. وجیزة الأحکام والوجیزة في أحکام الاجتهاد والتقلید والطهارة : اولی مشتمل بر شش جزء است، جزء اول: در عبادات، جزءدوم: مسائل حلال و حرام، جزء سوم: درعقود معاوضات و مجّانيّات، جزء چهارم: در اموال ، ميراث ، نذر، يمين ، عتق و كفّارات، جزء پنجم: در نكاح وتوابع آن، جزء ششم: در عقوبات و جزاءات از حدود و قصاص و ديات .
دومی: مشتمل بر كتاب اجتهاد وتقليد، و بخشی از کتاب طهارت است .
26. بحوث فقهیة (آثار فارسی) : مشتمل بر یک کتاب و شش رساله : کتاب زاد المقلّدين(رساله عمليه بصورت سؤال و جواب) در دو جزء: حزء اول: شامل بحث طهارت تا آخر زکات و خمس، جزء دوم: شامل كتاب معاملات و تجارات، ارث، مطاعم و مشارب، صيد و ذباحه، نكاح و طلاق، رسالة در مناسك حجّ، المسائل القندهاريّة شامل هشت سؤال و جواب فقهی و کلامی، رساله فوائد جليلة شامل سه سؤال و جواب، حاشية بر منهج الرشاد و مجمع الرسائل شامل احکام اجتهاد و تقلید تا پایان احکام خمس، حاشية بر عين الحياة، رساله¬ای در ا مر به معروف ونهی از منكر .
27.الفهارس: شامل فهرست آیات کریمه، احادیث شریفه، اسماء معصومین، کتاب‌ها در متن، اعلام، فهرست اماکن و بقاع متبرکه، ادیان، جماعات و قبائل، اشعار و مصادر تحقیق می‌باشد .
لازم به ذکر است موسوعه فقهی علامه محمد حسین کاشف الغطاء در 27 مجلد چاپ شده است و در آینده نزدیک توسط پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی رونمایی خواهد شد.
منبع:
مرکز احیای آثار اسلامی
اخبار مرکز احیای آثار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی, موسوعه فقهی علامه محمد حسین کاشف الغطاء
|