جایگاه وحی در فلسفه سیاسی
فلسفه سیاسی از آغاز به موضوع وحی توجه داشته و موضوع وحی و پیامبری در قلب فلسفه سیاسی اسلامی قرار دارد. در فلسفه سیاسی؛ نظریه های گوناگونی در باره وحی وجود دارد و حتی گاه یک اندیشمند چند نظریه در این باره دارد. نظریه های وحی در فلسفه سیاسی با مباحث مربوط به جهان، انسان، اجتماع، سیاست، حکومت و قانون در ارتباط بوده و از آنها تأثیر پذیرفته و بر آنها تأثیر گذارده است. در این اثر جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر فیلسوفان مسلمان بررسی شده است.
عنوان اثر: جایگاه وحی در فلسفه سیاسی
نویسنده: احمدرضا یزدانی‌مقدم
رتبه علمی : دانشیار
موضوع : اندیشه سیاسی
زبان: فارسی
سال نشر: 1395
تیراژ:700
تعداد صفحات : 440 ص
تعداد جلد : 1ج
نوبت چاپ: اوّل
سال نشر: 1395
ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
فهرست مطالب کتاب
• مقدمه
• فصل اوّل: جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر فارابی
• فصل دوم: جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر ابن‌سینا
• فصل سوم: جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر شیخ اشراق
• فصل چهارم: جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر خواجه نصیرالدین طوسی
• فصل پنجم: جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر صدرالمتألهین
• نتیجه
• پیوست
• کتاب‌نامه
• نمایه‌ها
خلاصۀ کتاب
موضوع اثر و اهمیت آن
فلسفه سیاسی از آغاز به موضوع وحی توجه داشته و موضوع وحی و پیامبری در قلب فلسفه سیاسی اسلامی قرار دارد. در فلسفه سیاسی؛ نظریه های گوناگونی در باره وحی وجود دارد و حتی گاه یک اندیشمند چند نظریه در این باره دارد. نظریه های وحی در فلسفه سیاسی با مباحث مربوط به جهان، انسان، اجتماع، سیاست، حکومت و قانون در ارتباط بوده و از آنها تأثیر پذیرفته و بر آنها تأثیر گذارده است. در این اثر جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر فیلسوفان مسلمان بررسی شده است.
برجستگی‌های اثر نسبت به آثار مشابه
با تقدیر از همه پژوهشگران و نویسندگان، تاکنون اثر مشابهی پیدا نشده است. و آثاری که در این باره وجود دارد؛ وحی را در فلسفه سیاسی، به طور خاص و مستقل، مورد مطالعه و پژوهش قرار نداده اند.
روش تحقیق و شیوه ارائۀ مطالب
روش تحلیل مقایسه ای.
نتیجه اثر
از منظر فارابی فلسفه سیاسی، وحی را تحلیل می‌کند؛ نسبت وحی و حکومت را بررسی می‌کند؛ کارویژه‌های وحی را مورد توجه قرار می‌دهد؛ آثار وحی را بررسی می‌کند؛ به زبان دین و چگونگی تفسیر متون دینی و احکام شرع توجه می‌کند. فرآورده وحی، قانونگذاری است. وحی سعادت حقیقی را به زبان مثالات و محاکات برای اجتماع متخیّل می‌گرداند و با راهکارهای مناسب، مانند ایجاد انگیزه با گفتارهای اقناعی، اجتماع را در جهت سعادت سوق می‌دهد.
از منظر ابن سینا؛ مباحث مربوط به وحی در چارچوب فلسفه سیاسی قرار دارد. از نظر وی دین منشاء فلسفه است. در مرحله بعد، فلسفه در مقام معیار داوری در باره مدعیات دینی قرار می‌گیرد. پیامبر حقایق دریافتی خود را در سطح فهم مخاطبان عرضه می‌دارد و برای فهم مقصود پیامبر ناگزیر باید از سطح عادی و متعارف بالاتر رفته و مقصود اصلی پیامبر را مورد نظر قرار داد. مبنای قانونگذاری، قواعد عقلی است و پیامبر آن را در قالب فهم مخاطبان خود عرضه داشته است بنابراین باید از سطح اجتهاد لفظی فراتر رفته و اجتهاد مقاصدی را پیش گرفت.
از منظر شیخ اشراق؛ قدرت و حکومت از آن حکیمان ذوقی است که دسترسی مستقیم به حقیقت دارند و حقایق هستی و اجتماع و انسان را شهود می‌کنند. او ارتباط مستقیمی میان انسان و انوار و مراتب بالا ایجاد می‌کند و راه دریافت وحی را باز می‌داند.
از منظر خواجه نصیرالدین طوسی پیامبری و پادشاهی به دو گونه دانش وضعی و طبعی ارجاع می‌شوند. وحی منشاء احکام شرعی است که جزئی و متغیر هستند و حکیمان در تفسیر نوامیس شرعی و تصرف در آنها موقعیت ویژه‌ای می‌یابند. پیامبری یعنی درک حقایق الهی. این حقایق الهی برای طبقات متفاوت مردم، صورت‌های عقلی و مثالی و وهمی و حتی مادی می‌یابد. ارجاع صور مثالی و وهمی و خیالی و مادی به حقیقت اصلی آنها، کار افاضل حکیمان است. از منظر صدرالمتألهین؛ پیامبران برای توجه دادن ما به مبدأ و معاد آمده‌اند. در حکومت؛ اولیاء الهی بر دیگران ترجیح دارند. دین چراغ راهنمای سیاست و سیاست ابزار دین و در خدمت دین و اهداف دین است. مباحث اصلی اثر: مقدمه؛ جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر فارابی، جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر ابن سینا، جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر شیخ اشراق، جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر خواجه نصیرالدین طوسی، جایگاه وحی در فلسفه سیاسی از منظر صدرالمتألهین؛ نتیجه گیری.
منبع:
پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
آثار علمی پژوهشکده علوم و اندیشه سیاسی, احمدرضا یزدانی مقدم, آثار علمی
|