پنجمین پیش‌نشست از همایش ملی آموزش تفکرمحور برگزار شد؛
روش‌شناسی اخلاق زیست پزشکی در مکتب فکری اسلام
پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت پنجمین پیش‌نشست همایش ملی آموزش تفکرمحور؛ زمینه‌ساز تمدن نوین اسلامی را برگزار کرد.
به گزارش روابط عمومی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ،پژوهشکدۀ اخلاق و معنویت با همکاری پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگیِ وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، روز یک‌شنبه 18دی 1401، پنجمین پیش‌نشست همایش ملی آموزش تفکرمحور؛ زمینه‌ساز تمدن نوین اسلامی را با عنوان «روش‌شناسی اخلاق زیست پزشکی در مکتب فکری اسلام» و با ارائه حجت‌الاسلام والمسلمین دکتر محمدتقی اسلامی؛ مدیر گروه اخلاقِ پژوهشکده اخلاق و معنویت و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار کرد.
این جلسه که پنل دوم از پنجمین پیش‌نشست همایش ملی آموزش تفکرمحور بود، از ساعت 10 تا 12 به صورت حضوری و مجازی برگزار شد و آقایان: دکتر هادی وکیلی، دکتر روح‌الله کریمی و دکتر سیدنورالدین محمودی، به عنوان اعضای کمیتۀ علمی در این نشست شرکت کردند.
دکتر محمدتقی اسلامی در این سخنرانی با ترسیم برخی نقاط مهم مکتب فکری اسلام که به کار روش‌شناسی اخلاق زیست‌پزشکی می‌آید، سه چالش از مهم‌ترین چالش‌های اخلاقی عرصۀ زیست‌پزشکی را مطرح کرد که عبارت بودند از: چالش اخلاقی ماجرای محاکمه پزشکان نازی به دلیل آزمایش‌های خطرناک پزشکی بر روی اسرای جنگی در دادگاه نورنبرگ؛ چالش اخلاقی نصب برچسب بر محصولات بیوتکنولوژی پزشکی و کشاورزی؛ و چالش اخلاقی مبارزه با پیری و ایجاد جمعیت هزارساله.
وی سپس میان مبانی فکری وظیفه‌گرایی و سودگرایی اخلاقی با مبنای فکری اسلام در مواجهه با این سه چالش، مقایسه‌ای اجمالی انجام داد که اهم نتایج این مقایسه از قرار ذیل است:
۱. در ماجرای دادگاه نورنبرگ، نخستین پرسشی که پزشکان نازی می‌بایستی پاسخ می‌دادند، از نگاه مکتب فکری اسلام تفاوت اساسی با نگاه مکاتب کانتی و بنتامی داشت؛ مکاتب کانتی و بنتامی از وظیفه در قبال اسرای جنگی و از منافع و مضار آزمایش‌های صورت‌‌گرفته بر روی آنان می‌پرسیدند و این، نشان از دغدغه‌ای از جنس دغدغه‌های این‌جا و اکنونی سکولار دارد. درحالی‌که مکتب اخلاقی اسلام، از خواست و مشیت خداوند یگانۀ صاحب اختیار انسان و طبیعت و همه موجودات می‌پرسد و این، نشان از دغدغه و نگرانی نسبت به فرایندی تربیتی دارد.
۲. در چالش اخلاقیِ نصب برچسب بر روی محصولات بیوتکنولوژی پزشکی و کشاورزی، برخی از پژوهشگران ایرانی معتقدند که ایران نیز باید مانند آمریکا و رژیم صهیونیستی، نصب برچسب بر روی این محصولات را ممنوع کند. وگرنه از پیشرفت در علم و فناوی زیستی، از آن دو عقب خواهد افتاد. این در حالی است که جامعه اروپا در مقابل آمریکا و اسرائیل، نصب برچسب را یک ضرورت قانونی اعلام کرده است. اما آیا اسلام به ما چنین اجازه‌ای می‌دهد؟
3. در چالش اخلاقی مبارزه با پیری، به نظر می‌رسد اندیشۀ ایجاد طول عمرهای نجومی برای جمعیت دنیا، هر چند مخالفتی صریح با متون بسیاری از آیات قرآن کریم و روایات اسلامی ندارد؛ اما این اندیشه، اندیشه‌ای است که اصالت را به زندگی در همین دنیا می‌دهد و به پروسۀ آغاز زندگی بشر پیش از تولد و تداوم آن بعد از تولد توجهی ندارد. درحالی‌که در مکتب فکری اسلام، زندگی بشر منحصر به زندگی در این دنیای مادی نیست. هرچند باید به فکر سلامتی هر چه بیشتر در زندگی بود، ولی این نمی‌تواند در منطق اسلام به این معنا باشد که با تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای که در خدمت ثروتمندان است، طول عمر آنان را به قیمت سلب امکان حیات برای نسل‌های آینده تأمین کنیم.
جلسه مذکور در پردیسان، بلوار دانشگاه، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی برگزار شد و تعدادی از علاقه‌مندان نیز با استفاده از لینک http://b2n.ir/h76200 در این نشست مشارکت داشته، از مباحث آن بهره بردند.
دریافت فایل فایل صوتی جلسه
منبع:
پژوهشکده اخلاق و معنویت
پژوهشکده اخلاق و معنویت, دکتر محمد تقی اسلامی
|