پژوهشکده فقه و حقوق؛
«قاعده وزر»
این کتاب توسط حجت الإسلام والمسلمین علیرضا فرحناک در گروه دانش‌های وابسته به فقه پژوهشکده فقه و حقوق تهیه گردیده است.
نویسنده در معرفی کتاب بیان نموده است: اهمیت قواعد فقهی در فرایند استنباط بر پژوهشگران عرصه فقه پوشیده نیست. قاعده وزر از قواعدی است که علی رغم حضور در ابواب متعدد فقه و استناد به آن در طول تاریخ اسلام، کمتر مورد بحث و گفت و گو قرار گرفته است. در منابع روایی امامیه و مصادر حدیثی اهل سنت بابی به نام مضمون آن گشوده شده است. ورود این قاعده در برخی علوم دیگر از جمله کلام و اخلاق قابل بررسی است. طبق این قاعده هر کس عهده‌دار مسئولیت‌های کیفری و مدنی خود است و نمی‌تواند آن را بر دوش بیگانه نهد.
شایان ذکر است: این کتاب توسط نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در قطع رقعی و در 156 صفحه به زیور طبع آراسته شده است.
چکیده قاعده وزر
قاعده وزر از قواعد فقهی منصوص است که علی¬رغم کاربرد فراوان، کمتر از آن بحث شده است. نام دیگرآن «لاتزر وازرة وزر اخری» است که خود از مدارک قرآنی قاعده است. اصل و پیشینه قاعده افزون بر فقه، با ملاک¬هایی دیگر در دو علم کلام و اخلاق قابل بررسی است. جدا از فقه و روایات، در تاریخ اسلام نیز در وقایع متعددی از استناد مسلمانان به قاعده البته با لسان عبارت شریف قرآنی «لاتزر وازرة وزر اخری» گزارش شده است.
استناد به قاعده به فقه شیعه اختصاص ندارد. دلایل مختلفی از کتاب، روایات، اجماع، عقل و برخی قواعد فقهی قاعده را اثبات می¬کنند. آیات و روایات جدیدی را می¬توان در ادله نقلی آن جای داد. نفی تحمیل وزر به دیگری و نفی تحمل وزر غیر، در عموم قاعده جای دارد.
گستره قاعده در امور کیفری و مدنی و رابطه آن با دیگر قواعد فقهی قابل بحث است. مواردی چند به عنوان استثناء یا نقض قاعده طرح شده یا قابل طرح است که تخصصاً از قاعده بیرون¬اند. مهمترین آنها موضوع عاقله است. این قاعده قابلیت حل برخی مسائل مستحدثه را داراست؛ چنان¬که در حل برخی از آنها نیز به کار رفته است.
منبع:
اداره نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
معرفی آثار, آثار علمی پژوهشکده فقه و حقوق
|