English | العربیة

الهی نژاد
1393/3/22 پنجشنبه همگام با دهه مهدویت (10): مهدویت و همبستگی اسلامی ایسکا (پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی): مطلب زیر یادداشتی است از حجت الاسلام و المسلمین الهی نژاد عضو هیات علمی پژوهشکده مهدویت، که به مناسبت روز مهدویت و همبستگی اسلامی نگارش شده است.

     وحدت گرایی یکی از گرایشها اساسی و فطری است که در وجود همه انسان ها به چشم می‌خورد زیرا وحدت گرایی که عامل پیشرفت و ترقی به شمار می آید مورد علاقه و محبت همه انسان ها است. بدین جهت همگانی بودن وحدت گرایی را می‌توان یکی از خواسته های امور فطری برشمرد. ( زیرا یکی از شاخصه های امور فطری همگانی بودن است ) موعود گرایی که یک باور فراگیر و عمومی و مورد قبول کلیه باورمندان ادیان آسمانی است به حس وحدت گرایی پاسخ مثبت داده و علاوه بر این در عصر ظهور و تشکیل حکومت جهانی به خواسته های فطری انسان ها جامعه عمل می‌پوشاند.

  منجی گرایی و موعود باوری از جمله باورهایی است که باورمندان سه دین ابراهیمی در آن، هم عقیده و هم نظر هستند، در اصل باورداشت موعود گرایی اتفاق نظر دارند و در برخی از موضوعات هم سو با موعود گرایی نیز میان پیروان ادیان ابراهیمی اتحاد وجود دارد که عبارتند از :

    1. آینده نگری مثبت :

     در اندیشه مثبت نگر، آینده و فرجام تاریخ بشریت روشن و آفتابی است، یعنی آینده تاریخ به منزله ظرفی است که رخداد ظهور و جامعه ایده آل موعود را در خود جای خواهد داد و انسان های مثبت نظر برای رسیدن به آن، چشم به فراسوی دوخته و آمدن او را انتظار می‌کشند.

     نگرش مثبت، نگرشی است که بیشتر معتقدین به ماوراء و خدا و نیز بیشتر باورمندان به ادیان ابراهیمی و غیر ابراهیمی بدان باور داشته و نشاط و بالندگی فرد و اجتماع را در گروه آن می‌دانند، پس مثبت نگری کارکردهای نظیر نشاط آوری، بالندگی، پویایی، معنا بخشی و هم گرایی را به همراه دارد .

      2. اعتقاد به ظهور موعود :

      در همه ادیان ابراهیمی برای آمدن موعود نوید داده شده است، همان موعودی که جهان و جهانیان را به سوی سعادت و خوشبختی رهنمون کرده و برای نخستین بار خوب زیستن را به تجربه بشری می‌رساند، گرچه هر کدام از ادیان ابراهیمی برای منجی خود نام و القاب خاصی قرار داده و بر این گمانند که آینده تاریخ بشریت در آخرالزمان یعنی در عصر ظهور بر اساس باورها و تعالیم دینی‌شان می‌چرخد، ولی در اصل مسأله، یعنی حقیقت ظهور و حتمیت آن، با هم اتفاق نظر دارند.

3. آسمانی بودن منجی :

      در پایان تاریخ بشریت، مردم از ستم، تجاوز، نابسامانی های اجتماعی، فقدان معنویات و شاخصه های انسانی در رنج بوده و از همه مکاتب و نحله های بشری به ستوه آمده اند با اضطراب و نا امیدی نگاه های خود را به آسمان دوخته و انتظار فتح باب آسمان را می‌کشند، تا منجی با ندای الهی و با برنامه های آسمانی گوش های انسان های ملول و خسته را نوازش کرده و آن ها را به سوی پویایی و بالندگی و    «‌به زیستن» رهمنون سازد.

       آری آسمانی بودن منجی از جمله شاخصه هایی است که مورد پذیرش همه باورمندان به ادیان ابراهیمی است.

      4. رجعت و زنده شدن افراد خاص :

      رجعت از جمله باورهایی است که در میان معتقدین به منجی مطرح است یعنی الب پیروان ادیان ابراهیمی به این مسئله اذعان و اعتقاد دارند رجعت که به معنای بازگشت در پایان تاریخ تفسیر می‌شود در قرآن و روایات اسلامی با واژه‌گانی نظیر کره، رّد، حشر و ایاب، که همه این واژگان در معنای «‌بازگشت» مشترکند، استعمال شده است .[1]

     5 .فرو آمدن حضرت عیسی(ع) :

     در اندیشه های موعود گرایی چه در باور‌های مسلمانان و چه در اعتقادات مسیحیان و چه در معارف دینی یهودیان، نقش حضرت عیسی(ع)، پررنگ و قابل توجه است و همه با یک صدا و آهنگ آمدن او رامی‌سرائند، یعنی در اصل باور به این که در واپسین تاریخ بشر که جهان در آستانه قیامت قرار دارد، حضرت عیسی(ع) از آسمان فرود آمده و در سعادت بخشی بشر نقش ایفا می‌کند، اتفاق نظر دارند ولی در جایگاه و مقام حقوقی ایشان میان پیروان ادیان ابراهیمی اختلاف وجود دارد یک بار اختلاف در میان اهل کتاب و مسلمانان مطرح است که اهل کتاب حضرت عیسی(ع) را به عنوان رهبر و منجی جهانی که هزاره خوشبختی بشر را رقم خواهد زد می‌دانند ولی مسلمانان ایشان را به عنوان معاون ودستیار حضرت مهدی(ع) دانسته و در واقع در امر پیشبرد نهضت جهانی و تشکیل حکومت جهانی به کمک حضرت مهدی(ع) می‌پردازد، پس اهل کتاب امامت و رهبری جهانی را شایسته ایشان می‌دانند ولی مسلمانان وزارت و معاونت شایسته حال او می‌دانند.

      اما اختلاف در میان اهل کتاب، یهودیان در انتظار عیسی(ع) ناصری که برای اولین بار از آسمان فرود آمده و بنی اسرائیل را به سعادت می‌رساند اعتقاد دارند ولی مسیحیان در انتظار رجعت عیسی به مثابه «‌داور جهان» که برای دومین بار به میان بشر امده و بشر را به سعادت رهنمون می‌شود اذعان دارد [2]

      خلاصه اینکه  اعتقاد پیروان ادیان ابراهیمی (یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام)، پیرامون آمدن حضرت عیسی در پایان تاریخ دست مایه مناسب و خوبی است برای زمینه سازی اتحاد و هم بستگی میان باورمندان به ادیان ابراهیمی .

      6. آینده از آن خوبان ومستضعفان :

      در طول تاریخ بشریت، خوبان به جهت خوب بودن در انزوا بوده اند گرچه در برخی از موقعیت های زمانی به طور نسبی از حالت انزوا خارج شده و در راس امور قرار گرفته اند ولی اگر به طور کلی موانع مختلف تاریخ را به صورت یک جا محاسبه کنیم زمان های بیشتری در اختیار حاکمان ظالم و ستمگر بوده است .

      به طور طبیعی ستمگران با ستمگریشان و ظالمان با ظلمشان جلوی رشد و ترقی انسان ها را از لحاظ مادی و معنوی گرفته و استعداد ها و قابلیت های خدادای بشر را عقیم نموده اند، اما تدبیر خدای حکیم علی رقم میل ظالمان و ستمگران به حامکمیت رساندن صالحان و شکوفا سازی استعداد های بشر از جنبه های مادی و معنوی می‌باشد. از این رو خداوند تبارک و تعالی به صالحان ومستضعفان وعده داده است که عاقبت تاریخ بشریت در دستان پرتوان خوبان رقم خورده و برای اولین بار بشر به زندگی متعالی و ایده آل در طول تاریخ بشریت، به صورت فراگیر وهمه جانبه خواهد رسید. وبشر با تجربه شیرین پایان تاریخ خود را رقم خواهد زد .

       7. گسترش عدالت :

      عدالت، برابری و مساوات واژگانی که برای بشر دوست داشتنی است محبت انسان به عدالت و مفاهیم هم سو با آن بر اساس فرمان حضرت می‌باشد  به تعبیر دیگر مقوله عدالت خاستگاه فطری داشته وجزو امور فطری به حساب می‌آید .

     مقوله عدالت با دو رویکرد عام وخاص قابل توجیح است، با رویکرد خاص، جزو اهداف میانه و فرعی نهضت جهانی بوده و به نوعی پست تر و زمینه برای اهداف عالیه قلمداد می‌شود اما با رویکرد عام، قلمرو عدالت فراگیر و همه جانبه بود و عدالت بر اساس روابط چهار گانه انسان با غیر خودش تنظیم می‌شود نظیر رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با انسان دیگر، رابطه انسان با نفس خود، و رابطه انسان با طبیعت، با این نگاه مقوله عدالت جزو اهداف عالیه قیام جهانی منجی بوده وثمره تنظیم روابط چهار گانه بر اساس عدالت، بروز معنویات، انسانیت و عبودیت انسان در جامعه است .

      پس اگر عدالت را به معنای عدالت اجتماعی بدانیم، چنین عدالتی جزو اهداف فرعی و میانه منجی بوده و زمینه رسیدن به اهداف عالیه می‌باشد .

      ولی اگر عدالت را به معنای عدالت فراگیر و همه جانبه فرض کنیم، مقولاتی چون عبودیت، انسانیت و معنویت که اهداف عالیه قیام منجی است از آن برمی خیزد .

 


[1] ابن منظور، لسان العرب، ج 8 ص 114. اقرب الموارد . ج 1ص 391

[2] رساله به عبرانیان، باب 9 بند 28




انتهای پیام/113

منبع: ایسکا: (اختصاصی پایگاه اطلاع رسانی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)
 
امتیاز دهی
 
 

بيشتر


آخرین به روزرسانی:
شنبه 7 فروردين 1400 12:09:44

تعداد بازديد اين صفحه: 2358
مطالب مرتبط پربازدیدترین اخبار

ALI

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی (وابسته به دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) می‌باشد
خانه | بازگشت | حريم خصوصي كاربران |
Guest (PortalGuest)

پژوهشكده مهدويت و آينده پژوهي
مجری سایت : شرکت سیگما