دیپنا: فقه‌الاداره روشی است كه طلبه‌هايی كه اجازه اجتهاد گرفته‌اند، وارد رشته مديريت می‌شوند و 84 واحد درسی دانشگاهی رشته مديريت را توسط اساتيد دانشگاهی می‌‌گذرانند تا بتوانند حلقه واسطی ميان فقه و رشته مديريت ايجاد كنند.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دین پژوهی ایران به نقل از خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، نشست شرح تجربه توليد علم در مديريت اسلامی (فقه‌الاداره) از سلسله نشست‌های تحول در علوم انسانی نوزدهمين نمايشگاه بين‌المللی قرآن كريم، شب گذشته، 20 مردادماه، با سخنرانی حجت‌الاسلام والمسلمين سيد‌صمام‌الدين قوامی، رئيس بنياد فقهی مديريت اسلامی برگزار شد.
وی در ابتدای اين نشست با معرفی اجمالی بنياد فقهی مديريت اسلامی به بيان ديدگاه خود در توليد علم مديريت پرداخت و گفت: چگونه می‌شود از طريق مهارت تجربه شده اجتهاد اولاً وارد عرصه مديريت شد و ثانياً آن‌را متحول و بومی كرد؟
وی با اشاره به اين‌كه فقه يك دانش است، اظهار كرد: اجتهاد يك روش و اصول يك ابزار است. اجتهاد مهارتی مانند مهارت حفاری است. با اجتهاد و اصول می‌توان نظرات خداوند و معصومين(ع) را در عرصه‌های مختلف كشف و در سبد فقه چيد.
قوامی در ادامه سخنانش با بيان اين‌كه فقه دانشی است كه احكام را با روش اجتهاد در خود جمع كرده است، افزود: مديريت هم تعريف ثابتی دارد و اسلامی و غير اسلامی هم ندارد. مديريت يعنی برنامه‌ريزی و نظارت، انگيزش، سازماندهی، نظارت، گزينش و ... لازمه‌های مديريت است و اسلامی و غير اسلامی ندارد.
رئيس بنياد فقهی مديريت اسلامی با اشاره به اين‌كه اسلامی يعنی اين‌كه مديريت در فرهنگ و جامعه اسلامی قرار گيرد، بيان كرد: منابع و مبانی اسلامی مانند انسان‌شناسی، هستی‌شناسی، و ديدگاه‌هايی كه بزرگان اسلام دارند در اين نوع مديريت استفاده می‌شود.
وی با بيان اين‌كه مديريت غربی از ما بالاتر است، گفت: اما مديريت رشد كمی يافته و خود را از وحی محروم كرده است و در واقع خود را دچار خودمحرومی و خودسانسوری شده است. ما از آن‌ها عقب‌تريم و در اين عرصه بايد تلاش مضاعفی داشته باشيم و بعد از آن‌ها عبور كنيم و به مديريت اسلامی برسيم.
قوامی تأكيد كرد: تجارب موجود نشان می‌دهد كه سرعت و شتاب ما برای جبران بيشتر است، چون ما متكی به وحی و عقل و نقل هستيم.
اين محقق و نويسنده در ادامه سخنانش اذعان كرد: اگر سؤالات مديريت روز را به دين و منابع دينی عرضه كنيم، دين قادر به پاسخگويی خواهد بود. مديريت اسلامی از طرق اخلاقی، فلسفی و ارزشی صرف نمی‌تواند به راهی برسد همه اينها در خدمت فقه است.
قوامی با تأكيد بر اين‌كه وقتی فقيه فتوا می‌دهد، عقبه فلسفی، نظری و ارزشی دارد گفت: فقه جنبه رويين معارف اسلامی است. فقه كاربردی‌ترين چهره دين است و به عمل می‌رسد. پشتوانه عمل اخلاقيات است و پشتوانه اخلاقيات هم عقايد است.
وی با بيان اين‌كه فقه‌الاداره روش و نگاه مجتهدانه است، تصريح كرد: فقه‌الاداره روشی است كه طلبه‌ها كه اجازه اجتهاد گرفته‌اند وارد رشته مديريت می‌شوند و 84 واحد درسی دانشگاهی رشته مديريت را توسط اساتيد دانشگاهی می‌‌گذرانند، تا بتوانند حلقه واسطی ميان فقه و رشته مديريت ايجاد كنند.
قوامی با انتقاد از اين‌كه اكنون در حوزه علميه و دانشگاه‌های تهران بيشتر از غرب با مديريت اسلامی مخالفت می‌شود، گفت: اگر فقه‌الاداره نباشد، اجتهاد و فقه و مديريت علمی دانشگاهی از هم جدا می‌شوند.
قوامی با تأكيد بر اين‌كه موضوع فقه افعال مكلفين است، تصريح كرد: اعمال مكلفين موضوع فقه است و محمول آن احكام پنج‌گانه وضعی است. افعال سازمانی مانند تصميم، برنامه‌ريزی، نظارت و ... را می‌توان با اين روش به احكام وضعی تبديل كرد.