دیپنا: رئيس مؤسسه پژوهشی تمدن و توسعه اسلامی با تأكيد بر اينكه نبايد مقام تجزيه و تحليل مباحث را با خطابه اخلاقی خلط كرد، گفت: بخش بزرگی از كسانی كه دعوی پرداختن به علوم انسانی اسلامی را دارند، با مفاهيم قرآنی بازی می‌كنند كه اين مسئله خطرناك است.
به گزارش پایگاه اطلاع رسانی دین پژوهی ایران به نقل از خبرگزاری قرآنی ايران(ايكنا)، نشست «روششناسی تحول علوم انسانی» عصر امروز، يكشنبه 9 مردادماه، به همت بخش تحول قرآن‌بنيان علوم انسانی نوزدهمين نمايشگاه قرآن كريم در مصلای امام خمينی(ه) تهران با سخنرانی حجت‌الاسلام و المسلمين سيدعباس نبوی، رئيس مؤسسه پژوهشی تمدن و توسعه اسلامی برگزار شد.
وی با بيان اينكه در بحث استفاده از قرآن در توليد علوم انسانی به تدريج مباحث تبديل به انديشه‌ورزی متقابل و نظرات متعدد شود، گفت: مشكل بزرگ ما در علوم انسانی كه موجب خمودی ما شده است، بازی با مفاهيم در بررسی علوم انسانی و مبانی آن است؛ ما در مباحث خود با مفاهيم چالش می‌كنيم بدون اينكه جايگاه آن‌ها را در منظومه و مجموعه بحث بشناسيم.
نبوی با بيان اينكه وضعيت امروز ما نسبت به سه دهه گذشته بسيار مطلوب‌تر است، اظهار كرد: نقد، خوب است و ما بايد در برابر حمله فكر غرب دفاع كنيم و گاهی به آن‌ها نيز حمله كنيم، ولی اين‌ها همه ابعاد جامعه‌شناختی و حتی علمی را به معنای واقعی كلمه ندارد.
رئيس مؤسسه پژوهشی تمدن و توسعه اسلامی باتأكيد بر اينكه نبايد مقام تجزيه و تحليل مباحث را با خطابه اخلاقی خلط كرد، به مشكلات موجود در روششناسی تحول در علوم انسانی اشاره كرد و گفت: مشكل اول اين است كه بخش بزرگی از كسانی كه دعوی پرداختن به علوم انسانی اسلامی را دارند، با مفاهيم قرآنی بازی می‌كنند و اين مسئله غلط و خطرناك است.
به گفته اين محقق و پژوهشگر دينی برای قدم‌نهادن در عرصه گسترده علوم انسانی اسلامی بايد از علوم انسانی موجود عبور كرد و با فتح قله‌های موجود، سپس وارد بحث علوم انسانی اسلامی شد.
نبوی با اظهار تأسف از اينكه بسياری از مدعيان بررسی علوم انسانی اسلامی حتی با سنت تفكر فلسفی ما آشنايی ندارند، يادآور شد: ما سه مرحله از انسان‌شناسی و انديشه‌ورزی در باب انسان‌شناسی را پشت سر گذاشته‌ايم؛ نخست مرحله تعقلی محض بود كه ريشه در فلسفه يونانی دارد و همزمان با اين مرحله تفكر اخباریگری مستند به ظواهر كتاب و سنت را داشتيم.
وی سردرگمی اساتيد دانشگاه نسبت به نزديك شدن به مفاهيم قرآنی در نظريه‌پردازی در بحث علوم انسانی اسلامی را ديگر مشكل موجود عنوان كرد و گفت: يك گروه به روش‌های تجربی تسلط كافی دارند ولی نمی‌توانند از مفاهيم قرآنی استفاده كنند و از طرفی ديگر حوزويان مفاهيم را می‌دانند ولی نمی‌توانند آن را تبديل به الگو كنند.
اين محقق حوزوی با بيان اينكه علم در حوزه مطالعات انسانی به تدريج از حالت تك وجهی ناخودآگاه بيرون آمده، اظهار كرد: ديگر هيچ روانشناسی صرفا تعقلی نمی‌تواند ابعاد مختلف درونی و حيات انسان را تأمين كند و تفكر اخباریگری مبتنی بر ظواهر كتاب و سنت منهای الگوهای تجربی نمی‌توانند جوابگوی سامان‌دادن نيازهای روانی و جسمی انسان باشند.
رئيس مؤسسه پژوهشی تمدن و توسعه اسلامی در بخش ديگری از سخنان خود با بيان اينكه روانشناسی قرآنی بايد كاربردی شود، تصريح كرد: امروز دانشمندان علوم انسانی تجربی معترف هستند كه علوم انسانی تجربی در بسياری از حوزه‌ها ناكام و عقيم است. ما بايد توجه كنيم كه حيات انسانی در دوران معاصر به شدت چند وجهی شده است.
نبوی با بيان اينكه همه محققان اين حوزه بايد صلاحيت و توان علمی لازم برای بررسی نظريه‌پردازی چند وجهی را داشته باشند، اظهار كرد: ما نياز داريم كه در فضاهای نيمه‌بسته مجال نگرش‌ها واذهان را كاملا رها و آزاد كنيم؛ در واقع بايد نظريه‌پردازی قرنطينه‌ای را دنبال كنيم.
اين محقق و پژوهشگر حوزی در پايان با اظهار تأسف از اينكه بحث تحول در علوم انسانی به يك حربه سياسی تبديل شده، مطالعه مجموعه منابع جمع‌آوری شده از سوی پژوهشگاه علوم اجتماعی جهاد دانشگاهی راجع به امكان و امتناع علم اسلامی را توصيه كرد و گفت: فقر توصيفی از نقايص مفاهيم تجربی است.