حكمت اين بيماري نزد خداوند است و ممكن است در شفا يافتن يا عدم شفا يافتن آن حكمتي باشد كه ما از آن آگاه نباشيم
در اين باره به حكمت بلا ها و مصائبي كه به انسانها وارد مي شود اشاره مي گردد:
بلاها انواع و اقسامى دارند و هر يك داراى علل و حكمتى هستند. آنچه مسلم است اين كه بلا براى اولياى خدا از نعمتها و هداياى بزرگ الهى است. از امام باقر(عليه السلام) نقل شده است كه فرمودند: ان اللّه عز و جل ليتعاهد المؤمن بالبلاء كما يتعاهد الرجل اهله بالهديه من الغيبه؛ خداوند عز و جل بنده مؤمن را از طريق بلاها دلجويى مىكند، همانطور كه هنگام دورى از اهل و عيالش با آوردن هديه و سوغات آنان را دلگرم مىسازد، (بحارالانوار، ج 15، ص 56).
از امام صادق(عليه السلام) نيز آمده است: ان اللّه اذا احب عبدا غطّه بالبلاء غطّا؛ هنگامى كه خداوند بندهاى را دوست مىدارد او را به شدت در گرفتارىها غوطهور مىسازد، (همان، ص 55).
همچنين از آن حضرت نقل شده است: ان اشد الناس بلاء الانبياء ثم الذين يلونهم ثم الامثل فامثل؛ از ميان مردم بيش از همه انبيا دچار بلاها مىشوند، سپس كسانى كه در رتبه بعد از ايشان قرار دارند و سپس هر كس كه با فضيلتتر است به ترتيب از مراتب بالا به پايين، (همان، ص 53).
اكنون اين سؤال پديد مىآيد كه اين چگونه دوستى و رابطهاى است كه خداوند با اولياى خود دارد و سرّ اينگونه ابتلائات چيست؟ پاسخ آن است كه بلاها و دشوارىها، فلسفههاى متعددى دارند. حداقل آن در مورد بندگان صالح خدا امور زير است:
1- وسيلهاى براى آمرزش گناه، 2- زمينه تقرب بيشتر و اعتلاى رتبه، 3- وسيلهاى براى تربيت و استكمال نفس.
به عبارت ديگر در بسيارى از موارد رفاه و آسايش، آدمى را به تعلقات مادى سرگرم و از ياد خدا بازمىدارد؛ ولى دشوارىها و سختىها از سويى آدمى را به ياد خدا انداخته و به التجاء و تضرع در درگاه الهى و انس با پروردگار مىكشاند. از سوى ديگر دست و پنجه نرم كردن با دشوارىها و سختىها، انسان را آبديده و اراده او را قوى و نيرومند مىسازد. به تعبير آيتاللّهحائرى زمين ساده و دست نخورده، قابليت توليد و حاصلخيرى بالايى ندارد؛ اما همينكه شخم زده شد، بذر نيكو در آن رشد و بالندگى مىيابد و حاصلى انبوه پديد مىآورد. خداوند نيز قلب مؤمن را با بلاها شخم مىزند تا بذر ايمان و اراده و محبت و ياد خدا و عمل صالح در آن رشد و بالندگى يابد و در سايه آن شخصيتهايى چون اميرالمؤمنين(عليه السلام) و حسينبن على(عليهما السلام) پديد مىآيد كه نه تنها بزرگترين افتخارات بشريتاند؛ بلكه در ملكوت آسمانها نيز مورد تكريم و ستايشاند.
براى آگاهى بيشتر ر.ك: عدل الهى، شهيد مطهرى، ص 139 - 162.