اما در خصوص ويژگي «ايمان» كه يك صفت قلبي است به عرض ميرسانيم كه راه شناخت و پي بردن به اين ويژگي دروني، دقت در اعمال و رفتار ناشي از آن است. مثلاً شجاعت يك صفت نفساني و دروني است و كسي نيست كه ادعاي شجاعت نكند ولي راه تشخيص فرد شجاع از ترسو دقت در رفتارهاي وي و مشاهده آنها است. مثلاً كسي كه شب از بيرون رفتن و يا واقع شدن در تاريكي امتناع ميورزد و با مشاهده يك صحنه پراضطراب رنگ رخسارهاش را ميبازد، نميتواند شجاع باشد. حال براي پي بردن به ايمان افراد نيز بايد از نظر رفتاري وي را مورد دقت قرار دهيد. مثلاً شخص با ايمان به سهولت غيبت نميكند، تهمت نميزند، از انجام واجبات غفلت نميورزد و نمازهاي واجب را در اول وقت و باحضور قلب و كيفيت برتر به جا ميآورد، در رعايت حساب مالي (خمس و زكات) دقت دارد و وضعيت شخصي او از نظر پايبندي به امور شرعي و... بنابراين به صرف ادعا نميتوان كسي را با ايمان دانست چون مدعيان ايمان كم نيستند و از طرفي ايمان هم مراتب متعدد دارد، لذا براي اين كه بدانيد فرد مورد نظر، شخص مؤمني هست يا نه؟ بايد در رفتارهاي ديني و عبادي او و ميزان پايبندي او به اين اعمال دقت و توجه داشته باشيد و تنها و تنها از اين راه ميتوان به ايمان او پي برد. مثلاً در برابر او اگر غيبت شود، ببينيد آيا عكسالعمل نشان ميدهد يا نه يا دقت كنيد كه آيا در اول وقت به سراغ اقامه نمازها ميرود يا در پايان وقت و همانند انسانهاي عجول نماز ميگذارد و... اميدواريم با رعايت اين معيار در مسير آنچه هدف شماست موفق باشيد.
شناخت همسر
در پايان به اين نكته مجدداً اشاره مي كنم كه شناخت و معرفت وعلم وآگاهي خود ما خيلي مهم است ؛ اگر شما با آدرس وارد شهر بزرگي بشويد براحتي مي توانيد آنجا را پيدا كنيد اما اگر آدرس درستي نداشته باشيد پيدا كردن آنجا خيلي آسان نيست پس اول خودمان آدرس زندگي را بدست بياوريم سپس دنبال آن بگرديم آنوقت پيداكردن آن بسيار آسان است .
شكي نيست كساني كه در زندگي زناشوئي جوياي سعادت و خوشبختي هستند هم در انتخاب همسر و هم در نحوه تنظيم روابط خانوادگي بايستي به اين تعاليم ارزشمند تأسي كنند و لازمه انجام چنين كاري شناخت كافي است. بنابراين بر هر فردي كه مي خواهد ازدواج كند لازم و ضروري است آگاهي هاي لازم را در مورد انتخاب همسر، ويژگي هاي انتخاب صحيح داشته باشد اين آگاهي ها از چند طريق قابل دستيابي است:
1- مطالعه كتابهائي كه در زمينه انتخاب همسر، معيارهاي ازدواج صحيح و ... تأليف شده است كه به برخي از آنها اشاره مي شود:
1) «انتخاب همسر» ابراهيم امينى
2)«جوانان و انتخاب همسر» از علىاكبر مظاهرى
3) آئين همسردارى، ابراهيم امينى
4) آئينه ازدواج و روابط همسران، دكتر افروز
5) بهشت جوانان (آنچه بايد زن و مرد بدانند) تأليف اسدالله محمدي نيا
6) آينه ازدواج و روابط همسران، تأليف سيد ضياء الدين صدري
البته كتابهاي زيادي در اين زمينه تأليف شده است.
2- مشاوره با افراد كارشناس در زمينه مسائل خانواده و ازدواج البته مراكز متعددي وجود دارد وحتي كارگاه هاي آموزشي متعددي برقرار ميشود ولي بايد خيلي دقت شود واز مراكز واشخاص متعهد استفاده شود .
3- استفاده از تجربه افراد بزرگسال كه اندوخته هاي گرانبهائي در اين زمينه دارند و در هيچ كتابي هم ممكن نوشته نشده است و ما بايد از اين تجارب براي افزايش آگاهي هاي خود در زمينه هاي مختلف از جمله ازدواج بهره بگيريم.
يكي از نكات بسيار اساسي ومهم در امر ازدواج وتشكيل خانواده بحث شناخت است منتها قبل از اينكه ما بخواهيم كسي را بشناسيم و مورد ارزيابي قرار دهيم بايد ملاك هاي شناخت را بدست بياوريم آنگاه هم خود را مورد شناسايي قرار داده وارزش واقعي خود را وتوانايي ها وضعف وكمبود هاي خود را شناسايي وبدون خود خواهي ديگري را با خود مقايسه كنيم ببينيم آيا اين شخص ويژگي هاي لازم براي همسري با بنده را دارد يا نه ؟ پس با توجه به اين مقدمه مي توانيم به اين نتيجه برسيم كه شناخت و معرفت و علم خود انسان خيلي مهم است يعني اگر ما خودمان به مفهوم واقعي زندگي شناخت داشته باشيم وبا يك ديد واقعي به زندگي نگاه كنيم ؛بدانيم در پايان به چه چيزي مي خواهيم دست پيدا كنيم وچه هزينه هايي را پرداخت مي كنيم هزينه ي يك عمر تما م بدانيم كه انسان ماشينش را اگر نخواست مي تواند براحتي عوض كند وماشين ديگري بگيرد ؛خانه اش را اگر نخواست عوض كند وخانه ي ديگري بجاي آن بگيرد اما همسر چه زن وچه مرد اينگونه نيست هزينه يك عمر را بايد پرداخت كند عمري كه فقط يك بار انسان فرصت آن را پيدا مي كند پس اينكه ما خودمان زندگي را چگونه مي بينيم مهم است اگر با مطالعه پيرامون زندگي واقعي واينكه براي چه هدف مهمي بدنيا آمده ايم وچه چيزي را بايد در پايان بدست بياوريم ؛ عمر شريف را كه مي دهيم چه بدست مي آوريم؟ پس اين جهت وديد خود ما خيلي مهم است و اتفاقاً اين آن چيزي است كه در اختيار خود ماست و ما آن را براحتي مي توانيم تغير دهيم اما ديگري خيلي در اختيار ما نيست ما خيلي نمي توانيم در ديگران تغيير اساسي ايجاد كنيم اما خودمان را مي توانيم تغييردهيم اگر اين كار را نجام داديم آنوقت اينكه آيا ديگران با ملاك هاي ما سازگاري دارند يا نه براي ما آسان است .
اما چگونه مىتوان همسر مورد نظر خود را با معيارهايى كه بيان شد شناسايى كنيم؟ در اينجا بايد توجه داشت كه با طرح چند سؤال نمىتوان به ماهيت و شخصيت افراد پى برد، بلكه راههاى گوناگونى وجود دارد كه هر كدام مىتواند تا حدودى اطلاعاتى را دراين زمينه به ما بدهد.
1- از طريق افراد مجرب، دلسوز و رازدار و متعهد (كه ترجيحا از اعضاى خانواده باشند مانند برادر، خواهر، مادر، پدر، عمو، دايى و...) بايد ابتدا خانواده فرد مورد نظر را شناسايى كرد كه آيا خانوادهاى متدين، آبرومند و... هستند يا نه.
2- سپس از طريق غيرمستقيم خود فرد، بايد مورد شناسايى قرار گيرد. مثلاً تحقيق از همكاران او يا همكلاسان و دوستان او تا حدودى مىتواند ما را نسبت به شخصيت او واقف كند.
3- در صورتى كه از دو راه قبلى نتوانستيد اطلاعات لازم را به دست آوريد، آن گاه با خود او مىتوانيد يكى دو جلسه داشته باشيد و با نظارت بزرگترها و اعضاى خانواده باب صحبت را با او باز كنيد و نظر او را در مورد همسر آينده او، زندگى و توقع و انتظار او از ازدواج راجويا شويد.
در ضمن از پاسخگويى او مىتوان تا حدودى پى برد كه طرز تفكر او نسبت به زندگى و همسر آيندهاش چيست و همچنين مىتوان تا حدود قابل توجهى به سلامت فكرى و روحى او پى برد و همين مقدار اطلاعات مىتواند براى تصميمگيرى شما مناسب باشد.
يكى از بهترين راه هاى شناخت همسر، شناخت خانواده او مىباشد چه اينكه او محصول يك خانواده است و اگر خانواده مناسب باشد تا حدود زيادى مىتوان به محصولات آن نيز اطمينان داشت راه شناسايى خانواده استفاده كردن از افراد مجرب، آگاه و دلسوز و در عين حال راز دار و مطمئن امكانپذير است. بنابراين بعد از اينكه مجموعهاى از اطلاعات را از طريق خانواده، مشورت با افراد كارشناس و مجرب و مطالعه بدست آورديد آنگاه نوبت به جلسات حضورى و گفتگو مىرسد طبيعى است كه اگر اين فرآيند به صورت صحيح و دور از احساسات انجام بگيرد درصد بالايى از اطلاعات لازم را براى انسان فراهم نموده. در جلسات حضورى بيشتر بايد توجه به مسائلى مانند تعادل روحى، سلامت جسمانى، قيافه ظاهرى و نگاه كلى فرد به زندگى مورد توجه قرار گيرد براى به دست آوردن تعادل روحى كه اهميت بسيار زيادى دارد بايد رفتار فرد را مانند نحوه سخن گفتن او، انسجام كلامى او. طريقه نشستن و حركات و سكنات او مورد توجه قرار گيرد اگر در اين گونه امور وضعيت عادى داشت تا حدودى مىتوان به تعادل روحى او نيز پى برد.
ضمنا چه خوب است قبل از جلسه خواستگاري دو ركعت نماز به يك نماز حاجت (مانند نماز صبح) بخوانيد و پس از نماز به سجده رفته و صد مرتبه بگوييد: «استخيرالله برحمته» از درگاه رحمت خداوند خير و سعات مي طلبم.
در حديث است اگر قبل از تصميمات مهم، اين نماز را بخوانيد خداوند شما را به راهي كه صلاحتان است راهنمايي مي فرمايد.