نويسنده: ايمان، محمدتقي
ناشر: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه
ناشر اصلي: قم
قطع: شوميز
تعداد صفحات: 483
نوبت و سال انتشار: نوبت اول 1388ش
قيمت: 55000
شابك: - 27 - 5486- 600- 978
چكيده:
در اين كتاب، روش هاي تحقيق و فلسفه تحقيق در علوم انساني به عنوان منبع كمك درسي دانشجويان رشتههاي مختلف علوم انساني مورد بحث وبررسي قرار گرفته است. نويسنده، تأليف اين كتاب را حاصل سيزده سال تأليف خود در روشهاي تحقيق كمي وكيفي و پارادايمهاي علم در مقاطع مختلف تحصيلي از كارشناسي تا دكتري عنوان كرده است.
موضوع: فلسفه علوم انساني
توضيحات:
در اين كتاب، روش هاي تحقيق و فلسفه تحقيق در علوم انساني به عنوان منبع كمك درسي دانشجويان رشتههاي مختلف علوم انساني مورد بحث وبررسي قرار گرفته است. نويسنده، تأليف اين كتاب را حاصل سيزده سال تأليف خود در روشهاي تحقيق كمي وكيفي و پارادايمهاي علم در مقاطع مختلف تحصيلي از كارشناسي تا دكتري عنوان كرده است. و توصيههايي به دانشجويان و محققان در عرصه علوم انساني، در مورد روششناسي تحقيق در اين عرصه ارائه نموده است. وي نخست به چيستي تحقيق و معرفت علمي اشاره ميكند. و به آسيب شناسي اجمالي در مورد معرفت علمي و تحقيق علمي در ايران ميپردازد. وي در ادامه، به پارادايمهاي علم و تحقيقات علمي، اعم از هستيشناسي، معرفتشناسي و روششناسي اشاره ميكند. و چگونگي فراهم آوردن اطلاعات معتبر و پايا مانند روش اثبات گرايي، تفسيرگرايي و انتقادي را بررسي نموده است. در همين راستا، ماهيت واقعيت، ماهيت انسان، ماهيت علم، هدف تحقيقات علمي، جايگاه و ارزش علم به سه روش اثباتگرايي، تفسيرگرايي، وانتقادي تبيين شده است. و رويكردهاي تحقيق را از جهت كمي وكيفي و مباني روششناسي و ملاكهاي اين دو رويكرد را بررسي كرده است. ايشان، در ادامه به ويژگيهاي رويكرد كيفي تحقيق مانند اصالت ديدگاه مورد مطالعه، توصيف، زمينهگرايي، فرايند، انعطافپذيري و توليد نظر اشاره ميكند. و اصول محوري روششناسي كيفي تحقيق را آزادي، فرايندي بودن، انعكاسپذيري، توضيح و انعطافپذيري برميشمارد و به مقايسه دو رويكرد كمي و كيفي تحقيق ميپردازد. در قسمت ديگري از كتاب نگارنده به رهيافتهاي پديدارشناسي در تحقيق اشاره كرده و در زمينههاي نظري و تكنيكهاي پديدارشناسي و فرايند تحقيقي پديدارشناسي را بيان كرده است. يكي ديگر از روشهاي تحقيق در علوم انساني مردمنگاري است كه در اين زمينه نگارنده به مختصات مردم نگاري در تحقيق، انواع مردمنگاري، روششناسي مردمنگاري و چگونگي جمعآوري و تحليل دادههاي مردمنگاري به وسيله مصاحبه، مشاهده ويادداشتهاي ميداني و تحليل دادهها اشاره و انواع تحقيقهاي پژوهشي و مراحل تحقيق مردمنگارانه را بررسي نموده است. نوع ديگري از تحقيق كه در اين كتاب به آن اشاره شده است، تحقيق اقدامي است كه نگارنده ضمن بيان مباني منطقي تحقيق اقدامي، اعم از هستيشناسي، معرفتشناسي و روششناسي اين نوع از تحقيق، به ويژگيهاي آن اشاره و چگونگي انجام يك تحقيق اقدامي و مزايا و محدوديتهاي اين تحقيق را بيان كرده است. در بخش بعدي كتاب به روششناسي تحقيقات تاريخي- مقايسهاي پرداخته شده است. و ضمن بيان تاريخچهاي از اين نوع تحقيق، ويژگيهاي منحصر به فرد آن و مراحل تحقيق تاريخي تبيين شده است. بيان مختصات تحقيق فمينيستي و روشهاي تحقيق در اين قبيل از پژوهشها، روششناسي فمينيستي و تحليل محتواي اين نوع تحقيق از مباحث پاياني كتاب است. پارادايمهاي غالب در علم، كه تمركز اين كتاب بر علوم انساني است (اثباتي، تفسيري و انتقادي) به هويتيابي علم و مسير علم يا همان روششناسي علمي پرداختهاند.