نويسنده: گرامي، محمدعلي
ناشر: دفتر آية الله محمدعلي گرامي
ناشر اصلي: قم
قطع: شوميز
تعداد صفحات: 160
نوبت و سال انتشار: نوبت اول 1388ش
قيمت: 180000
شابك: 7_1_9094_964_978
چكيده:
در اين كتاب مباني علم منطق و مسايل مهم اين علم كه بر اساس نيازها و مسايل جديد مبتني بر اين علم است مورد بحث و بررسي قرار گرفته است.
موضوع: فلسفه و منطق
توضيحات:
در اين كتاب مباني علم منطق و مسايل مهم اين علم كه بر اساس نيازها و مسايل جديد مبتني بر اين علم است مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. نويسنده كه خود از اساتيد فن در علوم اسلامي بويژه در علم منطق است براي آشنايي طلاب با مسايل علم منطق و قوانين آن و همچنين آشنايي با كاربردهاي اين علم و مقايسه ديدگاه‌هاي مهم و معاصر در اين عرصه اقدام به تأليف اين كتاب نموده است. از اين رو سعي وي نقد مكاتب منطقي جديد و ايرادات ديدگاه‌هاي آنها و پاسخ برخي از شبهات موجود در اين زمينه بوده است. هدف ديگر نويسنده، ايجاد تغيير و تحول در كتب درسي مربوط به علم منطق بوده كه فصول و ابواب آن را به صورت درس نامه تنظيم نموده است. بدين سان وي ابتدا تعريفي از علم منطق ارائه نموده سپس كاربرد اين علم را در حفظ زبان از خطاي در استدلال بررسي نموده است. آنگاه به ضرورت علم منطق و وضع اين علم و موضوع آن اشاره مي‌كند و موضوع آن را معلومات تصوري يا تصديقي دانسته كه ما را به مجهولات رهنمون مي‌شود. نويسنده استفاده صحيح از قوانين علم منطق را ضامن در امان ماندن از خطاي در گفتار و استدلال عنوان كرده است و در اين زمينه به دو اشكال مهم اشاره نموده است. اولين اشكال آن است: كه عقل سليم از روي فطرت سالم، خود به خود به قوانين لازم براي استنتاج دست مي‌يابد و نيازي به علم منطق نيست و اشكال دوم آن است: كه قوانين منطقي براي عقل و ذوق سليم ضرر دارد و باعث جمود ذهن و حدس مي‌گردد و قوه حدس و ذوق از نعمت هاي الهي است كه به وسيله علم منطق و قوانين آن دچار خمودي و سستي مي‌شوند. آنگاه نگارنده وارد بحث اصلي علم منطق شده و به شرح ابواب سه گانه منطق ايساعوجي ارسطو مي پردازد. در اين قسمت وي در ابتدا به بحث درباره دلالات پرداخته و اقسام دلالت اعم از دلالت وضعي و لفظي و دلالات غير لفظي و ويژگي‌هاي آن را بيان مي نمايد. در ادامه، نويسنده به اقسام الفاظ اعم از مفرد و مركب و همچنين اقسام هر يك از آنها اشاره نموده و پس از آن به بحث درباره مفاهيم در علم منطق مانند معناي تصويري و تصديقي، كلي و جزئي، اقسام كلي يا همان كليات خمس يعني نوع، جنس، فصل، عرض عام و عرض خاص پرداخته و اقسام عرض‌هاي نام برده شده را نيز بيان نموده است.نسبت بين كليات خمس مانند عموم و خصوص مطلق و من وجه و تساوي و تباين و همچنين اقسام كلي حقيقي به اعتبار وجود افراد آن در خارج كه همان اجناس عاليه يا جوهر هستند و به آنها مقولات عشر نيز گفته مي شود، از مباحث بعدي كتاب حاضر مي باشد. در قسمت بعدي كتاب به بحث درباره معرف و شرايط آن پرداخته شده و مغالطاتي كه در مورد معرف ممكن است بوجود آيد مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. احكام مربوط به قضايا و اقسام و اجزاي آن، اقسام حمل به اعتبار موضوع و محمول و احكام آن و تقسيمات ديگر حمل به اعتبار حكم و نسبت از مباحث بعدي كتاب است كه نويسنده به تفصيل در اين زمينه بحث كرده است. در فصول بعدي كتاب، نسبت هاي بين قضايا مانند نسبت هاي عكس اعم از عكس مستوي و عكس نقيض بيان شده و به همين مناسبت احكام تناقض در علم منطق به طور مبسوط بيان شده است. در ادامه، احكام استقراء و تمثيل و همچنين قوانين مربوط به قياس مورد بحث قرار گرفته است و شرايط و ويژگي‌هاي قياس خلف، قياس اقتراني، شرايط اشكال مختلف در قياس اقتراني، حملي و شرطي، اقسام بعدي از قياس ها و مباحث مربوط به حجت را بررسي نموده است. در بخش ديگري از كتاب، نويسنده، به بحث درباره صناعات خمس پرداخته و احكام و شرايط برهان، ويژگي‌هاي برهان لمّي، احكام جدل و شرايط، فايده و مقدمات آن، احكام خطابه و وظايف فرد خطيب،احكام و اقسام شعر و قياس شعري و فايده آن، احكام و انواع مغالطه و لواحق آن و همچنين اجزاء علوم و رئوس ثمانيه را به تفصيل مورد بحث قرار داده است. نويسنده، معتقد است كتب قديمي منطق داراي حشويات و زوايد فراواني است و ضرورت تنقيح منطق از اين زوايد او را بر آن داشته است تا كتابي منطقي به سبك تأليف نمايد.