نويسنده: يوسفي ، محمد تقي
ناشر: موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني ( ره )
ناشر اصلي: قم
قطع: شوميز
تعداد صفحات: 272
نوبت و سال انتشار: نوبت اول 1388ش
قيمت: 33000
شابك: 6-423-411-964-978
چكيده:
در پژوهش حاضر به بحث امكان يا استحاله تناسخ از منظر فلسفه، قرآن و روايات پرداخته شده و ديدگاه فلاسفه و انديشمندان اسلامي در اين زمينه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است .
موضوع: فلسفه
توضيحات:
در پژوهش حاضر به بحث امكان يا استحاله تناسخ از منظر فلسفه، قرآن و روايات پرداخته شده و ديدگاه فلاسفه و انديشمندان اسلامي در اين زمينه مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته است .نويسنده، ابتدا به مفهومشناسي تناسخ در لغت و اصطلاح پرداخته است و معناي نفس، انواع نفس، مصاديق تناسخ، انواع تناسخ نفس انساني، رابطه تناسخ با معاد و نسبت تناسخ با رجعت و مسخ را مورد بحث و بررسي قرار داده و پس از آن ادله قائلين و منكرين تناسخ را به تفصيل بيان كرده است. وي كتاب را به شيوه درسنامه براي استفاده دانشجويان و محققان فلسفه اسلامي تدوين كرده است . نكته قابل توجه در اين كتاب، گردآوري همه ادله اقامه شده از سوي طرفين موافق و مخالف تناسخ ميباشد كه به بيش از بيست دليل عقلي و نقلي مبني بر ضرورت تناسخ و به همين تعداد ادله استحاله تناسخ اشاره گرديده است .نگارنده، نخست ديدگاههاي معتقدين به تناسخ را مطرح كرده است. كساني كه معتقد بودند؛ روح بسياري از انسانها پس از مرگ به ابدان عنصري ساير انسانها منتقل ميشود و حياتي دوباره را آغاز ميكند .وي در اين باره به عقايد هندوان و بودائيان كه گرايش توحيدي ندارند اشاره كرده و ديدگاه برخي از پيروان اديان توحيدي را نيز كه قايل به تناسخ نفس هستند را نيز منعكس كرده است . سپس نويسنده، ادله عقلي و نقلي قائلين به استحاله تناسخ را كه عمدتاً از فلاسفه اسلامي هستند؛ نقل و بيان كرده است . وي قبول مسأله تناسخ را از ديدگاه فلاسفه اسلامي معارض با بسياري از اصول عقلي و نقلي در باب معاد دانسته است و برخي از ادله فلاسفه اسلامي را كاملاً مستدل و برخي ديگر از اين ادله را ضعيف شمرده است . وي نظريه سومي را كه آن هم مبتني بر استحاله و عدم امكان تناسخ است مطرح كرده كه نظريه مورد قبول خود نويسنده نيز مي باشد. از نظر وي تناسخي كه جايگزين معاد شود و ثواب و عقاب را به حلول ابدان ديگر بداند امكان وقوعي دارد ولي معناي وقوع چنين تناسخي آن نيست كه ما منكر معاد و اقتضائات آن شويم زيرا اعتقاد به چنين معنايي ملازم با كفر و خروج از اعتقاد صحيح اسلامي است. نويسنده در ادامه به بازتابها و نتايج قائل شدن به تناسخ اشاره كرده و در يك جمعبندي كلي به اين نتيجه ميرسد كه ضرورت هيچ يك از اقسام تناسخ مطلق، صعودي و نزولي اثبات نشده و ادله اقامه شده از اثبات آن ناتوانند . در عين حال ايشان مدعي است كه استحاله هيچ يك از اقسام تناسخ، نه عقلاً اثبات ميشود و نه ادله نقلي ميتواند امكان آن را به كلي نفي كند و بسياري از ادله ارائه شده بر استحاله تناسخ تنها بر عدم وقوع آن دلالت دارد و اين مسأله امكان وقوع آن را با هيچ مشكلي روبرو نميكند . از ديدگاه وي احياي مردگان در دنيا ، احياي آنان در قيامت و احياي مردگان بر اساس آموزه رجعت كه يكي از معتقدات شيعه اماميه است، با جسم عنصري ميباشد و به نوعي به تناسخ باز ميگردد ، چنانكه بر همين اساس تحقق عالم ذر نيز مانعي ندارد .