محمدباقر انصاری

1. مشخصات شناسنامه­ ای

نام و نام خانوادگی: محمدباقر انصاری
محل تولد: قم
 

2. مشخصات تحصیلی

دانش ­آموخته کارشناسی زبان و ادبیات فارسی از دانشگاه قم (1381) با معدل 15/18 و کارشناسی ارشد ادبیات نمایشی از دانشکده هنر دانشگاه تربیت مدرس تهران (1384) با معدل 52/18. دارای دانشنامه تخصصی تدریس (صلاحیت مدرسی وزارت علوم، تحقیقات و فناوری) با درجه عالی از دانشگاه تربیت مدرس تهران (1384).

3. سوابق آموزشی

تدریس در رشته­ ها و واحدهای آموزشی مختلف ادبی و هنری نظیر: فیلمنامه­ نویسی، نمایشنامه ­نویسی، داستان­ نویسی­، ادبیات تطبیقی، نویسندگی، ویراستاری، گزارش­ نویسی، مکاتبات اداری، مدیریت مطبوعات، روزنامه ­نگاری، مقاله­ نویسی، طنزنویسی، اسطوره‌ شناسی، نشانه ‌شناسی، روش تحقیق و ادبیات معاصر از سال 1381 در مراکز و نهادهای آموزشی مختلف از جمله: دانشگاه ­های قم و باقرالعلوم (ع)، قزوین،  علمی ـ کاربردی تهران، وزارت نیرو، مؤسسه علمی ـ تحقیقاتی کرج، حوزه هنری سازمان تبلیغات، معاونت فرهنگی ـ هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، مرکز آموزش ­های ادبی و هنری دفتر تبلیغات اسلامی (ماه)، جامعۀ ­المصطفی العالمیه، مرکز مدیریت حوزه علمیه قم (بخش خواهران و برادران)، مدارس علمیه کاشان، انجمن شعر و قصه استان قم، سازمان ملی جوانان استان قم، بنیاد سینمایی آفتاب کویر و... .

4. سوابق پژوهشی

 1ـ4. کتاب­ها

1. نمایش روحوضی: زمینه، زمانه و عناصر خنده­ساز؛ تهران: حوزه هنری (سوره مهر)، 1387.

2. مسجد جامع قم: گنجینه هنرهای اسلامی؛ قم: مرکز پژوهش­های اسلامی صدا و سیما (در نوبت چاپ).

3. نوشتن برای سینما؛ قم: مرکز فرهنگی و هنری دفتر تبلیغات اسلامی، بهار 1391.

4. از ارم تا بهشت: مجموعه داستان­های کوتاه؛ به کوشش و ویرایش (در نوبت چاپ)، قم: مرکز فرهنگی و هنری دفتر تبلیغات اسلامی.

5. گزیده­مقالات کنگره امام حسین (ع) و مقاومت؛ 3جلد، تدوین و ویرایش، تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه، 1386.

6. کتاب همایش هنر و تبلیغ (مجموعه مقالات)؛ تدوین و ویرایش، جلد نخست، قم: مرکز فرهنگی و هنری دفتر تبلیغات اسلامی، بهمن1390.

7. کتاب همایش هنر و تبلیغ (مجموعه مقالات)؛ تدوین و ویرایش، جلد دوم، قم: مرکز فرهنگی و هنری دفتر تبلیغات اسلامی، بهار 1391

8. الفبای مقاله‌نویسی؛ تهران: پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، 1394.

2ـ4. مقالات

1ـ2ـ4. مقالات علمی ـ پژوهشی

 1. بررسی تطبیقی حدیقه­الحقیقه، مثنوی معنوی، رمان کوری و نمایشنامه کوران؛ فصلنامه علمی ـ پژوهشی دانشکده علوم انسانی دانشگاه الزهرا (س)، شماره 56 و 57، زمستان 1384 و بهار 1385.

2. بررسی روایی و ساختاری داستان سیاوش؛ فصلنامه علمی ـ پژوهشی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه قم، ش4، تابستان 1386.

ـ فصلنامه دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه قم، از شماره ششم طبق نظر وزارت علوم، علمی ـ پژوهشی شد. در این ارتقا، سه شماره قبلی فصلنامه نیز با درجه علمی ـ پژوهشی نمایه شد.

3. نمایش شیعی تعزیه، ویژگی­های نشانه­شناختی و شاخص­های آیینی؛ فصلنامه علمی ـ پژوهشی ادبیات و هنر دینی؛ مشهد: معاونت پژوهشی دفتر تبلیغات اسلامی، ش5، تابستان 1391.

2ـ2ـ4. مقالات علمی ـ تخصصی

1. صمیمیت زبانی و تأثیرگذاری کلامی: درآمدی بر بازنمایی عنصر عاطفه در متن؛ فصلنامه علمی ـ تخصصی شهرزاد، ش3، پاییز 1382.

2. در جستجوی معنا؛ فصلنامه آفرینه، فصلنامه علمی ـ تخصصی ادبیات و هنر، شماره 1، پاییز 1383.

3. ماهیت خنده با نگاهی به طنز و کمدی؛ فصلنامه آفرینه، شماره 3و4، بهار و تابستان 1384.

4. کمدی چیست؛ فصلنامه آفرینه، شماره 5، پاییز 1384.

5. کمدی در ایران: جستاری در ساختار و ماهیت نمایش­های شادی­­آور ایرانی؛ فصلنامه آفرینه، شماره 6، بهار 1385.

6. از آغاز کابوس­گونه تا پایان آگاهانه: تلاشی برای شناخت کمدی؛ کتاب طنز، تهران: حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی، شماره 3، 1385.

7. ساختار و ماهیت نمایش­های شادی­آور ایرانی؛ کتاب طنز ، ش4، 1387.

8. لطیفه ­ها و ضمیر ناخودآگاه: جستاری در بازاندیشی لطیفه­ها از منظر زیگموند فروید؛ کتاب طنز، شماره 5، 1388.

9. ویرایش «انواع ویرایش»؛ دوماهنامه آینه پژوهش (علمی ـ تخصصی)، شماره 92، خرداد و تیر 1384.

10. سیری کوتاه در زندگی، آثار و اندیشه­های مولانا؛ فصلنامه آفرینه، دوره جدید، شماره1، بهار 1390.

11. داستان­های اساطیری شاهنامه و نگرش فردوسی به اسطوره؛ فصلنامه فرهنگی ـ اجتماعی شمیم مهر، شماره6، پاییز 1386.

12.   ناصر خسرو، مبلغی در جامه­ سفر: نگاهی به سبک­ نوشتاری ناصرخسرو در سفرنامه؛ فصلنامه فرهنگی ـ اجتماعی شمیم مهر، شماره 7، بهار 1387.

13. کتاب­هایی که ما را با خود خواهند برد؛ کتاب ماه هنر، شماره 105، بهمن 1386.

14. ادبیات قم در عصر صفوی؛ مجموعه­مقالات کنگره حضرت معصومه (س) و مکانت فرهنگی قم، ج3،  قم: زائر، 1386.

15. تعزیه، بازشناسی نمایشی ایرانی؛ فصلنامه آفرینه، دوره جدید، شماره1، بهار 1390.

16. درآمدی بر نشانه­شناسی و نشانه­شناسی عناصر نمایش؛ صحنه، ماهنامه تخصصی تئاتر، ش 64 و 65، بهمن و اسفند 1387.

17. شکل­شناسی «خنده» در طنزنوشته­های کودک منوچهر احترامی؛ کتاب طنز، شماره 7، 1391.

18. لایه‌های جامعه‌شناختی طنز در «اخلاق­الاشراف» عبید زاکانی؛ کتاب طنز، شماره 8، 1391.

19. طنز چیست: مقایسه آثار سه طنزپرداز؛ ماهنامه سیمرغ، ویژه طنز، سال اول، ش7، فروردین 1391.

20. تئاتردرمانی، ارکان و اصول اجرا؛ فصلنامه علمی ـ ترویجی آرامش؛ تهران: معاونت اجتماعی ناجا، تابستان 1391.

21. نظری بر «نظریه نمایش سیاه‌بازی»؛ خردنامه همشهری، ش44، آبان و آذر 1390.

22. «لطیفه»­آموزی در محضر فروید: خوانشی بر «لطیفه و ارتباطش با ناخودآگاه»؛ خردنامه همشهری، ش44، آبان و آذر 1390.

3ـ2ـ4. مقالات مروری

1. عقل­گریزی و خرافه­باوری: مقدمه­ای بر شناخت و تبیین پدیده خرافه­سازی و خرافه­محوری؛ ماهنامه پیام زن، ش223، مهر 1389، ص54ـ57.

ـ این مقاله، به شکل تفصیلی طی سه شماره متوالی، در ماهنامه یاران امین (ش61، 62 و 63، آبان تا دی 1389) نیز منتشر شده است.

2. حرکت به سوی نور و پیروزی؛  ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش64، بهمن 1389، ص18ـ19.

3. نیم­نگاهی به ناتوی فرهنگی؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش71، شهریور 1390، ص8ـ9.

4. نگاهی به وحدت حوزه و دانشگاه؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی قدر، تهران: سازمان اوقاف، ش13، آذر 1387، ص20ـ21.

5. سرچشمه­های معماری ایران؛ گذشته، سنت­ها و دورنمای آینده؛ ماهنامه پاسدار اسلام، سال 29، ش341، اردیبهشت 1389، ص48ـ50.

6. حسین­بن­علی (ع) تبلور انسانیت و مظلومیت؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش74، آذر  1390، ص4ـ7.

7. امام محمدباقر (ع)، مرزبان حکمت نبوی (ص)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی قدر، تهران: سازمان اوقاف، ش8، تیر 1387، ص26.

8. القاب و فضایل حضرت زهرا (س)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی قدر، تهران: سازمان اوقاف، ش10، خرداد 1387، ص8ـ9.

9. بانوی آب و آیینه: سیری در زندگی کریمه اهل بیت، حضرت معصومه (س)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی قدر، تهران: سازمان اوقاف، ش5، فروردین 1387.

10. آیتی از خداست معصومه (س)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی قدر، تهران: سازمان اوقاف، ش12، آبان 1387، ص16ـ18.

11. سخن هر انسانی ترجمان عقل اوست: گوشه­هایی از زندگی استاد علامه، جوادی آملی؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی قدر، تهران: سازمان اوقاف، ش10، شهریور 1387، ص18ـ19.

12. مولود پیامبر (ص)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، سال هفتم، ش76، بهمن 1390، ص20ـ23.

13. الفبای نویسندگی (بخش اول)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش73، آبان 1390، ص14ـ 15.

14. الفبای نویسندگی (بخش دوم)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش74، آذر 1390، ص20ـ 21.

15. الفبای نویسندگی (بخش سوم)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش75، دی 1390.

16. الفبای نویسندگی (بخش چهارم)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش78 و79، فروردین و اردیبهشت 1391.

17. الفبای نویسندگی (بخش پنجم)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش80، خرداد 1391.

18. رحمت و حکمت در آیینه محمد (ص) (بخش اول)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش65 و66، اسفند 1389 و فروردین 1390، ص13ـ15.

19. رحمت و حکمت در آیینه محمد (ص) (بخش دوم)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش67، اردیبهشت 1390، ص21ـ23.

20. رحمت و حکمت در آیینه محمد (ص) (بخش سوم)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش68، خرداد 1390، ص28ـ29.

21. رحمت و حکمت در آیینه محمد (ص) (بخش چهارم)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی یاران امین، ش69، اردیبهشت 1390، ص8ـ9.

22. رحمت در آیینه محمد (ص)؛ ماهنامه فرهنگی اجتماعی قدر، تهران: سازمان اوقاف، ش4، اسفند 1386، ص44ـ45.

 3ـ4. پژوهش و نگارش فیلم مستند

  1. 15 خرداد، حماسه جاویدان / کارگردان: احمدفیضی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

2. قم و قیام 15 خرداد / کارگردان: سید امیر طباطبایی/ شبکه2.

3.  منهای 220 درجه فارنهایت / کارگردان: احمدفیضی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

4. بیرق‌های برافراشته (مراسم اربعین هیئت نجفی­های قم)/ کارگردان: جواد توانا / شبکه 2.

5. تپه‌ صرم نماد زنده‌ عصرآهن / کارگردان: علی کریمی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

6. امامزاده چهل اختران /کارگردان: علی کریمی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

7. مسجد جامع قم/ کارگردان: علی کریمی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

8.کاروانسرای محمدآباد قم/کارگردان: علی کریمی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

9.کاروانسرای قلعه سنگی/کارگردان: علی کریمی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

10. مجموعه کاروانسراهای علی­آباد/کارگردان: علی کریمی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

11. تیمچه بزرگ فرش قم/کارگردان: علی کریمی/ تولید و پخش شبکه نور (استانی قم).

12. انقلاب اسلامی ایران/ حجت­الاسلام جلالی/ تهیه و تولید برای سپاه ناحیه­ای قم.

13. هجرت سرخ (زندگی و شهادت محمدحسن ابراهیمی)/کارگردان: مهدی بنکدار/ (شبکه اول سیما).

14. نقش­ها و نمادها (بررسی مراسم کیسه­دوزی مردم قم در 27 رمضان) / به تهیه­کنندگی مرکز سینمای مستند و تجربی.

4ـ4. دیگر نوشته­ها و مطالب مطبوعاتی

چاپ ده­ها گزارش، گفتگو، داستان، ترجمه، نقد و... در نشریات سراسری از جمله روزنامه جام جم، همشهری، اعتماد، پگاه حوزه، آیینه پژوهش، کتاب هفته، همشهری کتاب، ماهنامه­های سلام بچه­ها، قدر، دفتر مهر، پاسدار اسلام، پیام زن، یاران امین، شمیم مهر، رواق اندیشه و... در این بخش می­گنجد.

5. ویرایش

ویرایش صدها مقاله­ علمی در نشریات باران (سازمان اوقاف و امور خیریه)، آفرینه (دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم)، حوراء (مرکز مطالعات زنان حوزه علمیه قم)،  آیینه پژوهش ( پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)، شیعه­شناسی (مؤسسه شیعه­شناسی) و همچنین ویرایش ده­ها کتاب در عرصه­ پزشکی، فلسفی، حقوقی، ادبی، تاریخی، دینی، داستان و... از فعالیت­های این بخش می­باشد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می­شود:

1. فلسفه حقوق؛ ترجمه بهروز جندقی؛ قم: پژوهشگاه حوزه و دانشگاه، 1386.

2. دستگاه­های غدد درون­ریز و تولید مثل؛ دکتر منصور ابراهیمی و دکتر محمد افضلی؛ قم: دانشگاه قم، 1386.

3. راهکارهای عملی آموزش اخلاق زندگی؛ احمد ابراهیمی و رضا فرهادیان؛ قم: بوستان کتاب، 1386.

4. ارزشیابی توصیفی؛ رضا فرهادیان؛ قم: مؤسسه توحید، 1386.

5. نقد مبانی فمینیسم؛ قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، قم: 1386.

6. فلسفه حجاب (مجموعه مقالات)؛ به کوشش دکتر زیبایی­نژاد؛ قم: دفتر مطالعات و تحقیقات زنان، 1386.

7. ناتوی فرهنگی؛ ابوالحسن سلطانی­زاده و حمیدرضا بخشی­نیکو؛ تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه، 1386.

8. مجموعه سخنرانی­های کنگره امام حسین (ع) و مقاومت؛ تهران: سازمان اوقاف و امور خیریه، 1386.

9. فریده عصر: بررسی سیره علمی و عملی بانو مجتهده امین؛ دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم؛ تهران: هستی­نما، 1389.

10. موعود راستین؛ مرتضی عبدی؛ قم: آیین احمد، 1386.

11. دین و عرفی­شدن؛ پیتر برگر؛ قم: مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی امام خمینی، 1388.

12. توصیه به نوجوانان؛ احمد علی­پناهی؛  قم: مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی امام خمینی، 1388.

13. توصیه به جوانان؛ احمد علی­پناهی؛  قم: مؤسسه آموزشی ـ پژوهشی امام خمینی، 1388.

و ... .

6. فیلمنامه و نمایشنامه

نگارش نمایشنامه‌ها و فیلمنامه­هایی چون «از خون ایرج»، « ملکوت»، « ناگاه یک نگاه» و « پایان یک آغاز» و برخی نمایش­های رادیویی کوتاه در این بخش می­گنجد.

7. فیلم

1. مرثیه­ای بر یک عزا ( فیلمی درباره تحریفات راه­یافته در عزاداری امام حسین (ع) )، به سفارش کمیته محرم الحرام.

2. در جستجوی هویت ( فیلمی درباره مبتلایان به اختلال T. S) به سفارش ناجا.

8. سوابق اجرایی

1. دبیر تحریریه و مدیر داخلی فصلنامه آفرینه ( وابسته به معاونت فرهنگی ـ هنری دفتر تبلیغات اسلامی) از سال 1382ـ 1385.

2. دبیر تحریریه و مدیر داخلی فصلنامه علمی ـ تحقیقاتی راهبرد جنبش دانش­آموزی ( وابسته به اتحادیه انجمن­های اسلامی دانش­آموزان)، 1384.

3. دبیر تحریریه ماهنامه فرهنگی اجتماعی «قدر» (وابسته به اداره اوقاف)، 1386ـ1388.

4. عضو شورای تحریریه ماهنامه فرهنگی اجتماعی « دفتر مهر» ( وابسته به معاونت منابع انسانی و پشتیبانی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) 1385.

5. ارزیاب و بازبین نهایی فصلنامه تخصصی «بانوان شیعه» و « الهیات اجتماعی» (وابسته به مؤسسه شیعه­شناسی) از سال 1385.

6. ویراستار فصلنامه علمی ـ پژوهشی «شیعه­شناسی» (وابسته به مؤسسه شیعه­شناسی) از سال 1385.

7. عضو باشگاه نخبگان جوان استان قم در بخش پژوهشی از سال 1386.

8. ویراستار دوماهنامه «آیینه پژوهش» ( وابسته به پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی)، از سال 1387.

9. مسئول طرح و برنامه­های سینمایی و مستند ناجا، خرداد 1387 تا مرداد 1388.

10. دبیر شورای طرح و برنامه­ و سیاستگذاری­های هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم،  1388ـ 1389.

11. مسئول بخش داستان مرکز فرهنگی و هنری دفتر تبلیغات اسلامی، 1388ـ1389.

12. سرویراستار پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، از دی 1388.

13. سرویراستار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، از شهریور 1390.

14. جانشین سردبیر فصلنامه علمی ـ تخصصی آفرینه (مرکز فرهنگی و هنری دفتر تبلیغات اسلامی)، ویژه ادبیات و هنر دینی، از مهر 1391.

15. سرویراستار دانشنامه بزرگ امام خمینی (ره)، از اسفند 1392.

15.  رئیس اداره نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، از بهمن 1391.

 9. داوری جشنواره

1. داور اولین دوره اشکواره فرهنگی هنری حماسه حسینی (ع) در بخش داستان ( وابسته به سازمان ملی جوانان) 1385.

2. داور دومین دوره جشنواره فرهنگی هنری طلیعه ظهور ( وابسته به اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان قم) در بخش داستان، 1386.

3. سرپرست داوران در دومین جشنواره فرهنگی تبلیغی «طوبی» در بخش نشریات ( وابسته به جامعۀ‌المصطفی العالمیه) 1386ـ1387.

4. داور سومین دوره جشنواره هنرهای آسمانی در بخش داستان، 1389.

5. داور اولین همایش علمی ـ پژوهشی «هنر و تبلیغ» دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، بهمن 1390.

6. داور اولین جشنواره فیلم و فیلمنامه اشراق، دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، خرداد 1391.

7. داور هفتمین جشنواره سراسری طنز مکتوب، در بخش مقاله‌نویسی، شهریور 1391.

8. داور اولین جشنواره بین‌المللی فرهنگی و هنری اهل بیت (ع) در بخش فیلمنامه، خرداد 1393.

10. مشاوره

1. مشاور فرهنگی ـ هنری دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، نمایندگی تهران، 1387.

2. مشاور مطبوعاتی دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، 1388.

3. مشاور فنی و هنری سازمان اوقاف و امور خیریه (معاونت فرهنگی)، 1386ـ1388.

 11. افتخارات

1. ناشر نمونه جشنواره کتاب سال حوزه، 1391.

2. ناشر برگزیده جشنواره کتاب سال حوزه، 1392.

3. ناشر برگزیده جشنواره کتاب سال حوزه، 1393.

 ــــــــــــــــــــــ

نشانی محل کار:  قم، ابتدای خیابان معلم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی. تلفن:  (داخلی 1157) 371160ـ 025