ج: بيش از هر چيز، خواب آنان بايد طبق برنامه باشد. كودكان و نوجواناني كه شبها ير ميخوابند، صبحها به سختي بيدار ميشوند. يكي از عوامل مهم دير خوابيدن آنان، خواب زياد روز (بعد از ظهر) است.
رژيم غذايي (ر. ك: 169) نيز ميتواند در سستي و رخوت و سخت بيدار شدن آنها مؤثر باشد.
هنگامي كه صبحها ميخواهيد فرزند خود را بيدار كنيد، به مرحلة گذر توجه داشته باشيد بدين معنا كه حدود 15 دقيقه قبل از موعد و در سه مرحله او را بيدار كنيد: مرحلة اول وقتي خودتان بيدار ميشويد؛ مرحلة دوم، پس از وضو و آماده شدن براي نماز، و مرحلة سوم پس از نماز. بيدار شدن نوجوان به شكل تدريجي براي او راحت تر است. براي نظارت غير مستقيم بر اقامة نماز فرزند، دقايقي پس از نماز خود، به تعقيبات نماز يا تلاوت قرآن بپردازيد.
زمان بيداري فرزند را به گونهاي تنظيم كنيد كه بتواند پس از نماز، ساعتي را استراحت كند. اميد به استراحت پس از نماز، عاملي براي بيدار شدن او است.
وقتي او را بيدار ميكنيد، از راه دور فرياد نزنيد. و در كنار بسترش قرار گيريد و با سخن نرم، همراه با مهرباني و عطوفت و ناز و نوازش، او را به آرامي تكان دهيد تا بيدار شود.
برخي كودكان و نوجوانان، از ماساژ عضلات پشت و گردن به وسيلة والدين آرامش مييابند و لذت ميبرند و اين عمل، زمينة بيدار شدن بدون تنش آنان را فراهم ميسازد.