شرح حال
زيدالدين بن علي معروف به شهيد ثاني در سال 911 هجري قمري در يك خانواده سرشناس كه همه اهل علم و دانش و دين بوده، فقها و علمائي، تحويل جامعه اسلامي داده بودند در جبع يكي از توابع جبل عامل ديده به جهان گشود، خانواده وي تا جائي مهد علم و دانش بوده كه جد ششم وي شاگرد علا مه حـلـى بـوده و به سلسله الذهب مشهور گشته بودند ولي در ميان همه ستارگان علمي و فقهي اين خاندان، شهيد ثاني درخششي ويژه‌اي از خود به يادگار گذاشت. ايشان در تربيت علمي فرزندانش چنان دقيق عمل نموده كه يكي از آنها صاحب كتاب معالم و شده، تحويل جامعه اسلامي داده است.
خصوصيات اخلاقى
وي با داشتن چنين مقام و شخصيت برجسته علمى و فقهى، در تامين پاره اى از ضروريات مـعـاش شـخـصا تلاش مى‌كرد، نوشته‌اند: وقتى هوا تاريك مى‌شد و شب فرا مى‌رسيد الاغى را كه مـركب سوارى او بود از خانه بيرون مى‌آورد و به خارج شهر رفته هيزم جمع كرده و بر آن بار مى‌نمود و بدين وسيله سوخت منزل را براى خانواده‌اش فراهم مى‌ساخت .
در سايه اين فضائل روحى و معنوى فرزند برومندى همچون عـلامه بزرگوار و دانشمند پارسا و ژرف نگر، ابو منصور جمال الدين حسن (صاحب كتاب معالم ) و ديگري صاحب كتاب مدارك به ثمر رسيد كه آثار گرانبهايى در اصول فقه و ساير علوم اسلامى به دنياى شيعه ارمغان آورد.
شـهـيـد ثـانـى در پذيرايى از ميهمانان و تامين حوائج متقاضيان در حد ايثار و فداكارى مى كوشيد.
تحصيلات وي
ايشان قرآن و ادبيات و فقه را كه در طول آن از شرايع محقق حلي و لمعه شهيد اول نيز مطالعتي بدست آورد، را در نزد پدرش آموخته، پس از فوت پدرش در 14 سالگي، در طي مسافرتي هشت ساله به شعر ميس تحت شاگردي شيخ عبدالعالي، مبادرت به تحصيل فقه استدلالي نموده، سپس در منطقه كرك نوح، نزد مولف محجة البيضاء، اصول عقائد و فقه گذراند. در دمشق تخصصهاي طب و هيئت و حكمت اشراقي را ضميمه علم و دانش خود نموده و در سفر دوباره‌اي كه به اين سرزمين داشته به قرائت اخبار و احاديث روي آورده، در سال 953 پس از مراجعت به وطن از عراق در مدرسه بعلبك به تدريس فقه در مذاهب مختلفه اسلام همت گماشته است. البته ايشان علاوه بر سفرهاي فوق، سفرهايي نيز به مصر، حجاز، عتبات عاليات، بيت المقدس، حلب، قسطنطنيه، كه مجموعا شانزده سفر مي‌باشد به عمل آورده.
درجه علمي شهيد ثاني
طبق نظر اساتيد فن، ايشان در مهد علم و دانش متولد گشته، در سايه آموزشهاي علمي پدر و شوهر عمه و تلاش و جدييتهاي خودش در اثر هوش و استعداد سرشاري كه داشته به درجه اجتهاد رسيده و در علوم اسلامي صاحب نظر گرديد. تا جائيكه وقتي مي‌ديد استاد، مطلب تازه‌اي برايش ندارد پاي درس استاد ديگري مي‌رفته، بر همين اساس است كه مدت زيادي در پيش يك استاد توقف نمي‌كرد، بدين سبب نظرات علماي معاصر خود را بيواسطه و مستقيم بدست مي‌آورده از محضر اساتيد زيادي اعم از شيعه و سني بهره‌ها برده، تا جائيكه اجازه روايتي از بيست و پنج علماي شيعه و سني را كسب نموده است.
شاگردان وي
ايشان علاوه استادان برجسته و مشهوري كه از آنها كسب فيض و علم بوده شاگردان مشهوري نيز تربيت كرده كه هر يك مانند ستاره درخشاني در آسمان دنياي اسلام نورافشاني كرده‌اند، مانند سيدنورالدين موسوي عاملي جبعي، صاحب مدارك يعني سيد علي حسيني عاملي جبعي، صاحب معالم يعني شيخ حسين عالمي حارثي همداني، شيخ ابوالقاسم عاملي، پدر شيخ بهائي، عموي شيخ بهائي و ديگران ... .
تاليفات شهيد ثاني
از ايشان علاوه بر شاگرداني كه تربيت نموده، حدود هفتاد و نه كتاب و رساله نيز ضبط گرديده كه بر حسب ترتيب موضوعى اشاره مي‌كنيم، لازم به ذكر است كه لحاظ تاريخي كتاب «روض الجنان» اولين تاليف وي و كتاب «الروضة البهيه» ازلحاظ تاريخ پايان تألـيـفات وي مى‌يابد.
شهادت وي
بالاخره وي پس از پنجاه و پنج سال تلاش تلاش خستنگي ناپذير در عرصه زندگي و علمي، در اثر بدگوئي كه از وي نزد سلطان سليمان عثماني به عمل آورند از طرف حكومت عثماني در طي انجام فريضه حج، بازداشت گرديده تا پاسخگوي اتهام وارده باشد كه متاسفانه در طول مسير، مامور جلب خودسرانه او را به شهادت رساند.