شرکت در راهپیمایی ها اقدامی سیاسی یا تفکری دینی؟
آیا راهپیمایی هایی مانند 22 بهمن که در حقیقت یک جشن سیاسی است،می تواند منشاء دینی و اجر و ثواب هم داشته باشد؟
گاهی اوقات جوانان و افراد جویای حقیقت این سوال را می پرسند که آیا حضور در راهپیمایی ها که مربوط به روزگار خودمان و اتفاقات مرتبط با آن است(مانند راهپیمایی 22بهمن) منطبق با دستورات دین و دارای اجر و ثوابی است یا آنکه هر عمل اجر و ثواب داری باید از طرف معصوم مشخص شود؟
در پاسخ باید عرض کنیم که اگر قائل باشیم که ۲۲ بهمن یوم الله است و نیز از جمله شعائر الله است که باید تعظیم و بزرگ داشته شود، می توان به آیاتی از قرآن نیز در این باره اشاره نمود. یعنی از این بابت که قومی ستمگر مانند پهلویان و بهائیان را از صحنه قدرت برکنار کرد می تواند یوم الله باشد زیرا قرآن فرموده است: «وَ ذَکِّرْهُمْ بِأَیَّامِ اللَّه»(1) همچنین می توان آن را چنان که گرامیداشت پیروزی حق بر باطل است، از جمله تعظیم شعائر بشماریم و در این صورت جزء مصادیق این آیه است که فرمود:«ذلِکَ وَ مَنْ یُعَظِّمْ شَعائِرَ اللَّهِ فَإِنَّها مِنْ تَقْوَی الْقُلُوب»(2) یعنی و کسانی که نشانه های خدا را بزرگ شمارند، پس در واقع این (کار آنان حاکی) از پارسایی (و خود نگهداری) دلهاست. در تفسیر نمونه گفته شده که «شعائر» جمع «شعیره» به معنی علامت و نشانه است، بنابر این «شعائراللَّه» به معنی «نشانه های پروردگار» است که شامل سر فصلهای آئین الهی و برنامه های کلی و آنچه در نخستین بر خورد با این آئین چشمگیر است. روشن است که با این حال عمومیت مفهوم آیه نسبت به تمام شعائر اسلامی به قوت خود باقی است و هیچگونه دلیلی بر تخصیص آن به خصوص قربانی یا همه مناسک حج وجود ندارد، بخصوص اینکه قرآن در مورد قربانی حج با ذکر کلمه «مِن» که برای «تبعیض» است این حقیقت را گوشزد کرده که قربانی یکی از آن شعائر است، همانگونه که در مورد «صفا و مروه» نیز در آیه ۱۵۸ سوره بقره میخوانیم که «آنهم از شعائر الهی است» (إِنَّ الصَّفا وَ الْمَرْوَةَ مِنْ شَعائِرِ اللَّهِ).
عمل صالح خیلی در قرآن آمده است. برخی از مقدسین می‌‌‌‌‌گویند: عمل صالح غسل جمعه، ناخن گرفتن، صدقه، نماز شب از این عبادتهایی است كه كار به كسی ندارد. ما همه اینها را قبول داریم تمام این مستحبات شخصی و فردی و عبادی را قبول داریم اما یك عمل صالح را خدا دست روی آن گذاشته و آن راهپیمایی است.آیه ای در قرآن هست که می فرماید: «ما کانَ لِأَهْلِ الْمَدینَةِ وَ مَنْ حَوْلَهُمْ مِنَ الْأَعْرابِ أَنْ یَتَخَلَّفُوا عَنْ رَسُولِ اللَّهِ وَ لا یَرْغَبُوا بِأَنْفُسِهِمْ عَنْ نَفْسِهِ ذلِکَ بِأَنَّهُمْ لا یُصیبُهُمْ ظَمَأٌ وَ لا نَصَبٌ وَ لا مَخْمَصَةٌ فی سَبیلِ اللَّهِ وَ لا یَطَؤُنَ مَوْطِئاً یَغیظُ الْکُفَّارَ وَ لا یَنالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَیْلاً إِلاَّ کُتِبَ لَهُمْ بِهِ عَمَلٌ صالِحٌ إِنَّ اللَّهَ لا یُضیعُ أَجْرَ الْمُحْسِنینَ (3)؛ یعنی بر ساکنان مدینه و کسانی از عربهای صحرانشین که اطراف آنان هستند سزاوار نیست، که از فرستاده خدا تخلّف ورزند، و بخاطر (حفظ) جانهایشان، از جان او روی برتابند؛ این به خاطر آن است که آنان هیچ تشنگی و رنج، و گرسنگی در راه خدا به آنان نمی رسد و بر هیچ قدمگاهی که کافران را به خشم آورد، گام نمی نهند، و به هیچ هدفی (از ضربه و قتل) از دشمن نمی رسند، مگر اینکه به خاطر آن، کار شایستهای برای آنان نوشته می شود؛ [چرا] که خدا پاداش نیکوکاران را تباه نمی کند.»
معلوم است که عبارت «وَ لا یَطَؤُنَ مَوْطِئاً یَغیظُ الْکُفَّارَ وَ لا یَنالُونَ مِنْ عَدُوٍّ نَیْلاً» از وظایف مسلمانان زمان رسول الله (ص) فقط نیست بلکه یک ویژگی کلی است برای تمام مسلمانان که اگر شرایط آن فراهم شود، بر ضد امپریالیسم و نظام سلطه ظالم بپاخیزند و بجنگند و یا قدمی بردارند که باعث خشم دشمن شود. مسلم است تاکید و تکیه روی مدینه و اطرافش به خاطر آن است که در آن روز کانون اسلام مدینه بود، و الا این حکم نه اختصاصی به مدینه و اطراف آن دارد و نه مخصوص پیامبر(ص) است. این وظیفه همه مسلمانان در تمام قرون و اعصار است که رهبران خویش را همچون جان خویش، بلکه بیشتر گرامی دارند و در حفظ آنان بکوشند و آنها را در برابر حوادث سخت تنها نگذارند، چرا که خطر برای آنها خطر برای امت است.
نتیجه آنکه این راهپیمایی و حرکت دسته جمعی ۲۲ بهمن آنهم در شرایط خاص کنونی که هم باعث عصبانیت و هم ناامیدی کفار می شود برای آن، پاداش عمل صالح ثبت می شود. آری، راهپیمایی هایی که دشمنان اسلام و مسلمین را عصبانی کند، عمل صالح است. این راهپیمایی ها (به خصوص آنگاه که از طریق وسایل ارتباطی و ماهواره ها منعکس می شود) اگر برای اهداف مقدسی صورت گیرد، نوعی حضور در صحنه، عبادت دسته جمعی و امر به معروف و نهی از منکر عملی و عامل تقویت روحیّه مردم و تهدید دشمن است.بنابراین مؤمنان و مسلمانان باید با این نیت بیرون آیند که اجر و پاداش هم دارد.
پی نوشت:
1. ابراهیم؛5
2. حج؛ 32
3. توبه؛ 120
میثم یاسا، کارشناس اخلاق نمایندگی مرکز ملی پاسخگویی در اصفهان
مشاهده در پایگاه خبری صاحب نیوز