انتشار اولين شماره ويژهنامه از كنگره آخوند خراساني
نخستين شماره از ويژهنامه كنگره آخوند خراساني ويژه بزرگداشت صدمين سالگرد رحلت آن عالم نستوه، از سوي دبيرخانه اين كنگره منتشر شد.
به گزارش سرويس علمي- فرهنگي مركز خبرحوزه، مرحوم آخوند خراساني، يكي از تاثيرگذارترين چهرههاي ديني و سياسي سده اخير تاريخ ايران و اسلام ميباشد و احاطه ايشان بر دانشهاي اسلامي به ويژه فقه و اصول، از وي مدرّسي پرآوازه ساخت تا جايي كه درس آخوند، ميعادگاه شمار بسياري از بزرگان حوزههاي علميه گرديد.
گفتوگوي كنگرهنامه آخوند خراساني با حجتالاسلام والمسلمين مبلغي در خصوص، اهداف و برنامههاي كنگره از عناوين درجشده در اين نشريه است.
وي در اين گفتوگو ضمن معرفي اجمالي شخصيت آخوند خراساني و كتاب «كفاية الاصول» ايشان، ويژگيهاي اين شخصيت را بر شمرده است كه اين ويژگيها شامل:«درسنامهاي كردن علم اصول«، «وارد كردن بخش نقادي علم اصول به مرحله مترقيتر و تكاملتر»، «انديشه «فلسفه محور» ايشان در علم اصول»، «نگاههاي اجتماعي و معطوف به جامعه و احتياط زدايي افراطي از خاستگاه اصول» ميباشد.
حجتالاسلام والمسلمين مبلغي در ادامه اين گفتگو، آراي اصولي مرحوم آخوند را در دو جايگاه شامل «ديدگاههاي روي صحنه ايشان در علم اصول» و «پيش فرضهاي ذهني پشت صحنه ايشان» را مورد بررسي قرار داده است.
وي در ادامه به بينش سياسي اجتماعي آخوند پرداخته و عنوان ميكند: مرحوم آخوند،در تأسيس مدارس و انتشار روزنامهها هم بسي فعال بود. با پيشنهاد تشكيل هيئت نظارت بر مطبوعات سعي در جلوگيري از آزادي غيرمعقول روزنامهها دارد. زماني كه سيدعبدالله مجتهد بهبهاني شهيد شد، آخوند خراساني، با بصيرت تمام، حسن تقيزاده را از عوامل مهم ايجاد بحران در ايران دانسته، او را تفسيق سياسي نموده و از ايران اخراج كرد و به وكلاي مجلس و شاه جديد و نايبش، توصيههاي زيادي را القا نمود. با هجوم روس عليه ايران تمام تلاش خود را در سال 1329 ق به كار گرفت و با صدور فتواي جهاد توسط وي ايران از نابودي حتمي نجات يافت.
وي درباره دفاع آخوند از مشروطه افزوده است: در دو سال و نيم مشروطه دوم،باز مشاهده ميكنيم كه آخوند خراساني به تمام قامت از مشروطه دفاع ميكند و سعي در رفع مفاسد مشروطه اول دارد. در زمينه عمليكردن اصل دوم متمم قانون اساسي كه ناظر به حضور چند فقيه جامعالشرايط مطلع از اوضاع زمانه براي نظارت بر مصوبات مجلس در عدم مخالفت با شرع مقدس شيعه است. بالاخره تلاش آخوند خراساني و مرحوم مازندراني به ثمر نشست و اين اصل از اقليم نظر به وادي عمل رسيد.
در بخش ديگر كنگرهنامه، آيتالله بجنوردي، در گفت و گويي درباره شخصيت آخوند خراساني، مقايسهاي بين نظرات ايشان و نظرات شيخ انصاري و ميرزاي قمي، ارائه داده است.
وي در اين موضوع، به مباحث عقلي آخوند در كفايه اشاره كرده و اضافه ميكند مرحوم آخوند، در اكثر مواقع نظرات شيخ انصاري را نقد كرده و خيلي از آنها را رد ميكند، مثلا شيخ انصاري ميگويد:« اوفوا بالعقود»، عموم ازماني و عموم احوالي دارد، در حالي كه مرحوم آخوند ضابطه ارائه ميكند و ميگويد «عموم»، كارش احوالي و ازماني نيست «عموم» كارش تكثير فرد است و هميشه، افرادي است ولي اطلاق كارش، احوالي و زماني است.
آيتالله بجنوردي در پاسخ به سوالي درباره شخصيت اخلاقي آخوند، عنوان ميكند كه مرحوم آخوند سماحت و بزرگواري عجيبي داشته و با مخالفان خود با كمال بزرگواري برخورد مينمود ايشان حتي با ضد مشروطه، مثل شاگردان خودش رفتار ميكرد.
«گفت وگو با حضرت آيتالله ميرزا عبدالرضا كفايي خراساني، نوه مرحوم آخوند» قسمت ديگر اين نشريه را تشكيل داده است.
وي در بيان شخصيت علمي مرحوم آخوند معتقد است، ايشان متن كفايه را به صورت ايجاز در لفظ و اشباع در معنا تدوين كرده است. مرحوم آخوند خراساني معتقد بود كه طلبه بايد از نظر فكري داراي ورزيدگي شود و بتواند معنا را از لفظ بيرون كشيده و استخراج كند تا وقتي به روايات رجوع كرده در مسير استنباط حكم بتواند بدايع و ريزهكاريهاي كلام معصوم(ع) را دريابد .
ديگر عناوين كنگرهنامه شامل«نشست خبري كنگره آخوند خراساني»، «سيري در زندگاني علمي و سياسي آخوند خراساني(ره)» و «آشنايي با شاگردان آخوند خراساني» ميباشد.
نخستين شماره كنگرهنامه آخوند خراساني، از سوي دبيرخانه كنگره بزرگداشت آخوند خراساني در 68 صفحه تهيه و تدوين شده است.
علاقمندان جهت كسب اطلاعات بيشتر، ميتوانند به نشاني: قم، خيابان معلم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي، دبيرخانه كنگره مراجعه كنگره مراجعه نمايند و يا با تلفن 7832985-0251 تماس بگيرند.
خاطرنشان ميشود، كنگره بزرگداشت آخوند ملامحمدكاظم خراساني (ره)، 20 آذر 1390 همزمان با يكصدمين سال رحلت آن عالم فرزانه، از سوي پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي در قم برگزار ميشود.