|
بيوگرافي
وضعيت فرهنگي
در شهر مشهد به ميمنت وجود مرقد مبارك ثامن الحجج (ع) از گذشتههاي دور امكانات مختلف فرهنگي در اطراف حرم مطهر وجود داشته و مركز فعاليتهاي مذهبي و علمي بوده است، به گونهاي كه در حال حاضر, مشهد به دليل وجود امكانات مختلف فرهنگي از قبيل حوزههاي علميه، مراكز دانشگاهي، پژوهشي و تحقيقاتي متعدد و مراكز مختلف تحصيلات پيشدانشگاهي، انجمنهاي مذهبي، علمي، ادبي، هنري، جلسات سخنراني و وجود نشريات و روزنامه هاي مختلف، يكي از مراكز مهم فعاليتهاي فرهنگي كشور به شمار ميآيد. اين شهر به دليل اهميت فرهنگي از قطبهاي مهم مذهبي و علمي محسوب ميشود و همواره سمينارها و همايشهاي مختلف در اين شهر برگزار ميگردد.
علاوه بر فعاليتهاي اساسي و مهم مذهبي و علمي، وجود نمايشگاههاي فصلي و دايمي كتابهاي منتشره در اين شهر از جمله عوامل مهم در اعتلاي فرهنگي مجاوران و زايران است. در شهر مشهد علاوه بر مدارس علميه، دانشگاههاي دولتي و مراكز دانشگاهي ديگر از جمله مراكز دانشگاهي غير انتفاعي دانشگاه آزاد، پيام نور، مراكز آموزش مديريت دولتي، مراكز آموزشي عالي فرهنگيان، مراكز تربيت معلم و ديگر مراكز آموزشي عالي وابسته به وزارتخانهها و نهادهاي مختلف وجود دارد كه در آنها تعداد زيادي از دانشجويان بومي و غير بومي به تحصيل اشتغال دارند. از ديگر امكانات فرهنگي در شهر مشهد، مركز صدا و سيما، مجموعه هاي ورزشي و موزهها مي باشد كه شامل 11 موزه آستان قدس رضوي، موزه نادري، موزه فردوسي و موزه تاريخ طبيعي خراسان و همچنين مراكز پژوهشي، و كتابخانهها و كتابفروشيهاي متعدد است.
شهر مشهد در بخش مركزي شهرستان مشهد واقع در شمال شرقي استان خراسان و در محدودهاي به مساحت 270 كيلومتر مربع قرار دارد. اين شهر حدود دو ميليون و پانصد هزار نفر است. شهر مشهد بين مدار جغرافيايي 10/36 تا 23/36 عرض شمالي و 28/59 تا 43/59 طول شرقي قرار گرفته است. ارتفاع متوسط شهر از سطح دريا حدود 1050 متر (حداكثر 1150 متر و حداقل 950 متر) و جهت باد غالب از غرب به شرق است. با توجه به وجود بارگاه ملكوتي حضرت عليابنموسيالرضا (ع) و ساير جاذبه- هاي زيارتي و سياحتي، شهر مشهد هر ساله از نزديك به سيزده ميليون زاير پذيرايي ميكند.
با توجه به جمعيت شهر مشهد و تمايل عمومي به تحصيلات عاليه، مراكز آموزش عالي و پژوهشي متعددي در اين شهر وجود دارند از جمله مهمترين آنها مي توان به پارك علم و فناوري خراسان، دانشگاه فردوسي مشهد، دانشگاه علوم پزشكي، پژوهشكده تحقيقات توسعه فناوري خراسان، دانشگاه آزاد اسلامي و ساير مراكز آموزشي عالي غير انتفاعي و آموزشكده و دانشسراهاي مختلف اشاره كرد.
-- موقعيت جغرافيايي
شهر مشهد مركز شهرستاني به همين نام و مركز پهناورترين استان، يعني خراسان است كه داراي 313337 كيلومتر مربع مساحت مي باشد و در 36 درجه و 17 دقيقه عرض شمالي و 59 درجه و 36 دقيقه و 45 ثانيه طول شرقي قرار دارد. وسعت شهرستان مشهد 17358 كيلومتر مربع است و در حوضه آبريز كشف رود و در انتهاي جنوبي دشت رسوبي توس واقع است و دو رشته كوه هزار مسجد در شمال و بينالود در جنوب آن قرار دارد و ارتفاع آن از سطح دريا حدود 970 متر و فاصله زميني آن با تهران 934 كيلومتر است، و رودخانه كشف رود در 8 كيلومتري شمال اين شهر از شمال غرب به سمت شرق جريان دارد. شهرستان مشهد محدود است از شمال به جمهوري تركمنستان و از شمال غربي به درگز و چناران و از غرب و جنوب به شهرستانهاي نيشابور و فريمان و از شرق و جنوب شرقي با سرخس و تربتجام هم مرز است.
اين شهرستان داراي 4 شهر (كلات، طرقبه، شانديز و مشهد) و 5 بخش و 15 دهستان و 1190 آبادي بوده و جمعيت شهرستان مشهد براساس آخرين سرشماري در سال 1375، 2247996 نفر بوده است كه 1908083 نفر ساكن در شهر و 339728 در روستا و بقيه غير ساكن بودهاند. در نظام سلسله مراتب شهري ايران، مشهد در مرتبه دوم بعد از تهران قراردارد كه به دليل اعتبار فرامنطقهاي و عوامل مختلفي همچون قرارداشتن در مسير راههاي تجاري و ارتباطي كشورهاي آسياي ميانه و افغانستان، همواره جمعيت آن در حال افزايش است.
-- آب و هوا
مشهد به دليل موقعيت جغرافيايي خاص كه درمنطقه مرزي بين شمال و جنوب خراسان قراردارد و همچنين تداخل جبهههاي مختلف آب و هوايي، داراي آب و هوا و خصوصيات ويژه اقليمي است و قسمت اعظم دشت مشهد- نيشابور، جزء اقليم سرد و خشك و قسمتي از دشت مشهد - قوچان، نيم خشك و سرد و بخش كوچكي از بلندترين ارتفاعات رشته كوه هاي بينالود و هزار مسجد جزء اقليم مرطوب سرد ميباشد و در مجموع شهر مشهد داراي آب و هواي متغير، اما معتدل و متمايل به سرد و خشك است و از تابستانهاي گرم و خشك و زمستانهاي سرد و مرطوب برخوردار است. بيشترين درجه حرارت در تابستانها 35 درجه بالاي صفر و كمترين آن در زمستان 15 درجه زير صفر و ميزان بارندگي متغير و ميانگين بارندگي سالانه در مشهد حدود 253 ميليمتر ميباشد. رودخانه مهم آن كشف رود است كه از شاخههاي مهم آن رادكان، طرقبه، جاغرق، دهبار، زشك، گلستان و دولت آباد است. منابع تأمين آب زيرزميني دشت مشهد شامل چشمه، قنات، چاهعميق و نيمه عميق است.
-- وضعيت اقتصادي
مشهد به جهت دارا بودن دشت حاصلخيز و نيز از جهت دامپروري و صنعت از اهميت زيادي برخوردار است. در زمينه كشاورزي، دشت مشهد داراي اراضي مزروعي گسترده است و زراعت اصلي آنها گندم، جو، چغندر قند، پنبه، علوفه، جاليز صيفي جات، نخود آبي و ديم است و باغات ميوه نيز از وسعت قابل ملاحظهاي برخوردار است و محصولات عمده مشهد سيب، گلابي، هلو، گوجه فرنگي، گيلاس، آلبالو و... است. مراتع مشهد اكثراً ييلاقي است و مستعد داشتن گونههاي علوفهاي، دارويي و صنعتي ميباشد. مساحت مراتع مشهد، حدود 1866000 هكتار است و مراتع مصنوعي به مساحت 2000 هكتار و مساحت جنگلها حدود 22500 هكتار است كه 15000 هكتار آن شامل جنگلهاي پسته و 7500 هكتار شامل جنگلهاي ارس است. درختان موجود در جنگلها، زبان گنجشك، اقاقيا، افرا، بيد، كاج، سرو خمرهاي و سرو نقرهاي است. مشهد از نظر پرورش دام و طيور نيز اهميت دارد.
-- وضعيت صنعتي
مشهد به دليل وجود منابع معدني مختلف و تمركز مراكز توليدي و صنايع خوراكي، نساجي، برق، الكترونيك، شيميايي، دارويي، سلولزي و صنايع ديگر فلزي و غير فلزي، بويژه صنايع دستي داراي اهميت است و صنايع دستي مهم آن از جمله فرش بافي (قاليچه و گليم)، شعربافي، نمدمالي، پوستين دوزي، سنگ تراشي، قلمزني روي سنگ، سفالگري، سبد و حصيرباف، فرآوردههاي چوبي، فلزي و نقاشي روي چرم، مورد توجه زايران و مسافران است. در شهر مشهد به عنوان صنعتيترين قسمت استان خراسان، بيشترين فعاليتهاي اقتصادي در بخش كشاورزي، صنايع غذايي، صنايع ساختماني، نساجي و پوشاك است. صنايع غذايي فعاليت اساسي را در بخش صنعت مشهد تشكيل ميدهد و مشهد در صنعت قند كشور مقام برجستهاي دارد و يكي از صادرات عمده مشهد به خارج از منطقه قند توليدي در اين شهر است.
در بخش صنايع غذايي كه عمده فعاليتهاي صنعتي مشهد را تشكيل ميدهد، در بيش از پانصد واحد توليدي و كارخانه، انواع رشتههاي صنايع غذايي شامل قند، شير پاستوريزه و مواد لبني، آرد، كمپوت، نوشابههاي غير الكلي، آبميوه و ديگر مواد غذايي فعال است. در بخش صنايع نساجي، ريسندگي، پشم بافي، نخ تابي، بافندگي و نساجي تريكو توليدات مختلف و متنوعي به بازار فروش عرضه ميشود و در بخش صنايع فلزي توليدات مختلف اعم از در و پنجره، كابل، سيمهاي برق، الكتروموتور و تراش فلزات انجام ميشود و مهمترين توليدات در بخش صنايع كاني غير فلزي، آجرماشيني، آجرفشاري، پانل و فرآورده هاي عايق سنگي مي باشد. در بخش صنايع دستي كه مهمترين كالاهاي مسافران و مورد نياز زايران ميباشد، توليدات مختلف در رشتههاي دستباف، فيروزه، سنگ و محصولات توليدي كارگاههاي پوستين دوزي، قلمكاري، قلابدوزي و قاليبافي براي فروش به بازارهاي مشهد عرضه ميشود.
-- وضعيت تجاري
شهر مشهد از گذشته به عنوان يك شهر زيارتي و سياحتي مطرح بوده و در حال حاضر علاوه بر اهميت زيارتي و سياحتي از جهت فرهنگي، علمي و سياسي و اقتصادي اهميت يافته است، به طوري كه به دلايل مختلف، از جمله حضور بيش از 12 ميليون مسافر و زاير در هر سال و قرارداشتن در مسير بزرگراه آسيايي، از امكانات اقتصادي و تجاري ويژهاي برخوردار شده است، چنان كه هم اكنون مركز اداري يكي از مهمترين گمرگات ايران در مشهد قرار دارد. زايران و مسافران عامل اصلي رونق و اهميت بازرگاني در مشهد بودهاند و عامل ديگر قرار داشتن مشهد در مسير بزرگراه آسيايي است كه بازارهاي متعدد در اين شهر ايجاد شده است.
تعداد زيادي كارگاههاي خاص توليدات كالاهاي مورد نياز زايران در مشهد وجود دارد كه سوغاتيهاي مشهد از جمله: زعفران، زيره، خشكبار، نبات، مهر و تسبيح و ديگر محصولات را بستهبندي نموده، در معرض فروش قرار ميدهند. مهمترين واردات مشهد، انواع الكتروپمپ، موتور برق، و شارژ و فرشهاي ماشيني و ماشينهاي فتوكپي، تحرير، حساب، وسايل روشنايي برق و گاز، لوازم نيروگاهي، انواع لامپ، لوازم اندازهگيري و تجزيه الكترونيك، انواع دوربينهاي عكاسي و فيلمبرداري، لوازم پزشكي، شيرآلات، لوازم پمپ، جرثقيل، كاميون يدككش، ترانسفورماتور، محصولات شيميايي، قطعات فلزي، چراغهاي ايمني، سنگهاي صيقل و سمباده، رنگهاي صنعتي، ماشين آلات جوجهكشي، ماشينهاي خودكار رايانه، لوازم صوتي و تصويري وقطعات آن، مواد لبني وخوراكيهاي مختلف است كه بيشتر از كشورهاي اروپايي، ژاپن، پاكستان و دوبي وارد ميشود.
مهمترين صادرات مشهد، پتو، روده، كرك، پسته، آلو، سيب قيسي، برگه زردآلو، زيره سبز، خربزه، گيلاس، انگور، كيك رضوي، فرش، زعفران، ظروف آلومينيوم، لوازم شخصي، رب گوجهفرنگي، فرش، ميوهجات خشك و تازه است كه به كشورهاي اروپايي، ژاپن، كانادا، امارات متحده، كويت و ديگر كشورها صادر ميشود. در مجموع مشهد از نظر توليد ميوه يكي از شهرهاي مهم ايران به شمار ميآيد و به دليل وجود منابع معدني مختلف و تمركز مراكز توليدي و صنايع خوراكي، نساجي، برق و الكترونيك، شيميايي و دارويي، سلولزي و صنايع ديگر فلزي و غير فلزي و صنايع دستي داراي اهميت است و رايجترين صنايع در مشهد صنعت فرش بافي (قاليچه، گليم)، شعربافي، نمدمالي، پوستين دوزي، سنگ تراشي، قلمزني روي سنگ، سفالگري، سبد و حصيربافي، فرآوردههاي چوبي و فلزي، نقاشي روي چرم و بدليجات است.
علاوه بر اهميت صنايع در مشهد، صنعت جهانگردي نيز در اين شهر از اعتبار و اهميتي ويژه برخوردار است و به دليل وجود جايگاه زيارتي و امكانات سياحتي و گردشگري، مشهد به عنوان يكي از مهمترين قطبهاي گردشگري در جهان اسلام و ايران اسلامي, مطرح است، به طوري كه سالانه بين 12 تا 14 ميليون زاير و مسافر در ايام مختلف سال بويژه نوروز و تابستان و ايام مذهبي و اعياد به مشهد سفر ميكنند تا ضمن برخورداري از فيوضات معنوي سفر و زيارت بارگاه ثامن الحجج(ع) از جاذبههاي توريستي اين شهر ديدن نمايند. در شهر مشهد علاوه بر تعداد زيادي هتل، مهمانپذير، هتل آپارتمان، مسافرخانه، كمپهاي زاير، هتلهاي اداري و سازماني، تكيهها و حسينيهها، در ايام ويژه ستادهاي اسكان از طرف ادارات و سازمانها تشكيل ميشود كه با هماهنگي و همكاري شهرداري مشهد، ادارات ونهادهاي مختلف، مكانهاي مختلفي براي پذيرايي وبيتوته مسافران فراهم ميگردد.
بيشتر مردم مشهد ايراني و تعدادي نيز ترك و كرد و عرب هستند، اما زبان رسمي مردم اين شهر فارسي و لهجه مشهدي است و 99% ساكنان مسلمان و غالباً پيرو مذهب شيعه جعفري ميباشند و بقيه ساكنان پيروان اديان و مذاهب ديگر هستند. براساس آمارگيري، بيشترين درصد شاغلان در مشهد را بخش خدمات و صنعت تشكيل مي دهد و درصد كمتري در بخش كشاورزي شاغل مي باشند. درصد شاغلان در بخش خدمات همواره در حال افزايش است كه علاوه بر مسايل عام مربوط به شهرهاي ايران، مشهد به دليل موقعيت زيارتي و تجارتي و سياحتي، زمينه جلب و جذب اين مشاغل را داشته است.
منبع: پايگاه تخصصي توسعه فناوري اطلاعات
|
|
1 |