نويسنده: دكتر محمد فرحبخش
منبع: هفته نامه سلامت (www.salamat.ir)
آيا ميشود موها را ويتامينه يا پروتئينه كرد؟
ميگويند در بعضي آرايشگاهها آنقدر درباره فوايد شامپوهاي ويتامينه و پروتئينه صحبت ميكنند و از كمكشان به رشد و تقويت مو ميگويند كه كلي شامپو به فروش ميرسد. ميگويند در آرايشگاههاي زنانه وقتي صحبت از مش و هايلايت به ميان ميآيد، بعضي آرايشگران توصيه ميكنند براي از بين بردن خشكي موهايتان بايد يكي از اين شامپوها را بخريد. ولي واقعا اين شامپوها باعث رشد و تقويت موهايمان ميشوند؟ اين پرسشي است كه كوشيدهايم در اين مقاله به جوابش برسيم.
بيشتر متخصصان پوست معتقدند وجود ويتامين در شامپو در تغذيه موها نقشي نداشته و باعث رشد موهاي سر نميشود. موهاي بدن و سر از جمعي از سلولهاي مرده متشكل از پروتئين ايجاد شده لذا شامپوهاي حاوي پروتئين و ويتامين روي اين سلولهاي مرده نقشي ندارند. از سوي ديگر، به علت بزرگ بودن مولكولهاي پروتئين، اين مولكولها قادر به وارد شدن به مو نخواهد بود و در نتيجه، شامپوهاي حاوي پروتئين نقشي در تقويت موها ندارند. در انتخاب نوع شامپو بايد به جنس مو از نظر چرب، خشك و معمولي بودن موها توجه داشت و شامپوي مناسب باعث درخشش مو ميشود و نبايد حالت گره خورده در مو ايجاد كند.
بعضيها به سرشان تخممرغ ميزنند!
حتما شما هم در بين مردم شنيدهايد كه تخم مرغ و برخي خوراكيها باعث تقويت موي سر ميشوند و خيليها عادت دارند آن را به سرشان بمالند ولي اين يك باور غلط است. هر چه قدر شما مواد غذايي مختلف و انواع ويتامينها را روي موها بماليد، تاثيري در افزايش رشد موها ندارد. بنابراين چيزي به نام «ويتامينه كردن موها» مبناي علمي ندارد. ممكن است سوال كنيد كه پس وجود ويتامينها و پروتئينهاي مختلف در شامپوها و فرآوردههاي مو به چه دردي ميخورد؟
در پاسخ بايد گفت كه هر چند وجود اين مواد ممكن است به خاصيت نرمكنندگي يك فرآورده و حالت دادن موها كمك كنند اما تاثيري در تقويت موها ندارند و اغلب اضافه كردن آنها براي جلب مشتري است. به طور طبيعي تغذيه مو از طريق رگهايي كه به ناحيه پاپي مو ميرسند، صورت ميگيرد. از طريق اين رگها مواد مورد نياز براي تغذيه ريشه مو وارد ميشود و در اختيار سلولهاي سازنده مو قرار ميگيرد و از سوي ديگر، مواد زايد سلولها از طريق رگهاي همان ناحيه خارج ميشوند.
در صورتي كه مواد مورد نياز براي رشد سلولهاي سازنده مو كافي نباشد خواه اين مساله به علت كمبود كلي آن ماده در بدن باشد (براي مثال، به علل كمبودهاي تغذيهاي) و يا به دليل نقصان در خونرساني، به موها باشد (براي مثال به علل اشكالات عروقي) باعث ريزش مو و يا رويش موهاي غيرطبيعي ميشود. بنابراين لازمه داشتن موهايي سالم و با طراوت، برخورداري از تغذيه مناسب و كامل است؛ همچنان كه اين قضيه در مورد تمامي اعضاي بدن صادق است.
كمبودهاي تغذيهاي علت شايعي براي ريزش مو نيست و نبايد تغذيه هر كسي را كه دچار ريزش مو شد، بد بدانيم. تغذيه بد معمولا علايم ديگري هم در فرد مبتلا ايجاد ميكند و اينطور نيست كه شخصي در سلامت كامل و بدون هيچ شكايت ديگري فقط موهايش بريزد، بنابراين در يك فرد معمولي كه تغذيه مناسبي (در حد معمول) دارد نيازي به استفاده از داروهاي تقويتي مانند انواع ويتامينها، كلسيم و... براي جلوگيري از ريزش مو نيست و تجويز آنها هم دردي را دوا نخواهد كرد. حتي زيادهروي در مصرف برخي از غذاها و حتي برخي گياهان خود موجب بيماري ميشود. براي مثال، زيادهروي در مصرف ويتامين A علاوه بر عوارض مختلف، موجب ريزش مو نيز ميشود و اين مساله بيشتر در كودكاني ديده ميشود كه مادران با اين تصور غلط كه دادن ويتامين زياده از حد به رشد كودك كمك ميكند، به طور مرتب به او داروهاي مولتيويتامين ميدهند كه البته با قطع اين ويتامينها، مشكل برطرف ميشود. بنابراين بايد مساله «ويتامينزدگي» و تصورات غلطي كه در مورد مصرف اين فرآوردهها وجود دارد مورد توجه قرار گيرد و در اين رابطه با پزشك متخصص مشورت شود.
ويتامين را بايد خورد!
حالا كه متوجه شدهايد كه اين شامپوها بيتاثيرند، به نظر شما چگونه ميتوان موها را تقويت كرد و به رشد آنها كمك كرد؟ بهترين راه براي رساندن مواد غذايي لازم مانند ويتامين و پروتئين به موها تغذيه درست و خوب است. براي اين كار شما بايد يك برنامه غذايي سالم را براي خودتان تدارك ببينيد كه در آن انواع مواد غذايي وجود داشته باشد سبزيها و ميوهها سرشار از ويتامين هستند و گوشت و حبوبات نيز منبع پروتئين هستند.