نظريه هاي مادي انگارانه ذهن
بررسي و نقد نظريه هاي فيزيکاليستي در فلسفه ذهن
نویسندگان: علی صبوحی و احمدرضا همتی مقدم
موضوع:فلسفه
زبان:فارسی
سال نشر:1391
تیراژ: 1400
تعداد صفحات:343
تعداد جلد:1
نوبت چاپ:اول
فهرست مطالب کتاب
سخني با خواننده
مقدمه.
فصل اول: پديده هاي ذهني.
فصل دوم: رفتارگرايي.
فصل سوم: اين هماني نوعي.
فصل چهارم: اين هماني مصداقي.
فصل پنجم: کارکردگرايي.
فصل ششم: عليت ذهني.
فصل هفتم: مفهوم فيزيکاليسم.
کتابنامه.
نمايه.
اصطلاحات..
اعلام
خلاصه ی کتاب
مسئله ذهن و بدن درواقع مسئلهاي دربارۀ وجود يا عدم ساحتي غير از بدن در آدمي است؛ اعم از اينكه از آن ساحت به نفس، روح يا ذهن و ... تعبير شود؛ گرچه امروزه در غرب از آن ساحت بيشتر به ذهن تعبير ميشود و نه نفس يا روح. اگر ساحت ديگري غير از بدن در كار باشد، اين پرسش مابعدالطبيعي مطرح ميشود كه ماهيت اين ساحت ديگر چيست؟ آيا از مقولۀ جوهر است یا عرض و يا ... .
با فرض وجود ساحتی غیر از بدن، ارتباط آن ساحت با بدن چگونه است؟ آیا کنش و واکنش علّی میان این دو ساحت امکانپذير است؟ اگر پاسخ مثبت است، كيفيت آن چگونه است؟ با طرح چنين پرسشهايي روشن ميشود كه مسئلۀ ذهن و بدن هم براي كساني اهميت دارد كه به رابطۀ بدن و ذهن در همين زندگي اينجهاني نظر دارند و هم براي كساني كه به لوازم اين مسئله براي بودن يا نبودنِ زندگي پس از مرگ - در صورت بودنِ زندگي پس از مرگ - و به كيفيت آن ميانديشند؛ براي نمونه شايد مهمترين مسئلۀ روانشناسي تجربي و آزمايشگاهي مسئله انگيزش باشد؛ اين مسئله كه چرا آدمي دست به عمل ميزند و چرا به انجامدادن عملي خاص ميپردازد، نه عملي ديگر.
در اين اثر، مؤلفان محترم به نظريههاي فيزيكاليستي (ماديانگارانه) دربارۀ ذهن پرداختهاند؛ نظريههايي كه ساحتي غير از بدن را منكرند و ميكوشند بهگونهاي مادهانگارانه رابطۀ ذهن و بدن را تبيين و توجيه كنند. نظريههايي که در این اثر بررسی و نقد شدهاند عبارتاند از: رفتارگرایی، اینهمانی نوعی، اینهمانی مصداقی و کارکردگرایی. رفتارگرایان معتقدند که حالات ذهنی همان رفتارهای بالقوه هستند؛ برای مثال حالت ذهنی درد، چیزی جز رفتارهایی مانند فریاد زدن و به خود پیچیدن نیست. به باور معتقدان به اینهمانی نوعی، هر نوعی از حالت ذهنی با نوعی از حالت عصبی ـ مغزی اینهمان است؛ برای مثال نوع حالت ذهنی درد، چیز جز نوع خاصی از حالت مغزی شلیک عصب C نیست.
در نظريه اینهمانی مصداقی، اعتقاد بر اين است كه هر مصداقی از حالت ذهنی با مصداقی از حالت عصبی ـ مغزی اینهمان است؛ برای نمونه مصداقی از حالت ذهنی درد با مصداقی از حالت مغزی که ممکن است بهگونههايي از حالات عصبی تعلق داشته باشد، اینهمان است. از سوي ديگر کارکردگرایان معتقدند حالات ذهنی، نقشهای کارکردی خاصی هستند؛ برای مثال حالت ذهنی درد همان نقش علّی یا کارکردی خاصی است که دارد: معلول، فرورفتن سوزن در دست و علت، فریاد زدن و به خود پیچیدن است.
كتاب نظريههاي فيزيكاليستي ذهن از جمله آثاري است كه در ضمن كلانطرح رابطۀ نفس و بدن در پژوهشكدۀ فلسفه و كلام اسلامي به انجام رسيده است. اين كلانطرح بهطور ويژه و به صورت تطبيقي به مسئله نفس و بدن در دو حوزة فلسفي اسلامي و غربي ميپردازد.