پژوهشکده فرهنگ و معارف قرآن
پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری
هدف نویسنده در اثر حاضر بررسی تعریف و مفهومشناسی غنا و موسیقی، حکم غنا از منظر آیات و روایات و حرمت ذاتی یا عرضی غناست. این پژوهش به چند پرسش مهم در این زمینه پاسخ داده است؛ از جمله اینکه غنا چیست و چه تفاوتی با موسیقی دارد؟ آیا قرآن حکم غنا را بیان فرموده است؟ امامان معصوم چه نگاه و نظری به قرآن داشتهاند؟ روش قرآن کریم در پرداختن به موضوع و حکم قرآن کریم در پرداختن به موضوع و حکم غنا چگونه بوده است؟ آیا غنا حرمت ذاتی دارد؟
پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری
یوسفیمقدم، محمدصادق؛ پژوهشی در غنا از نگاه قرآن و روایات تفسیری؛ تهیهکننده: مرکز فرهنگ و معارف قرآن؛ چاپ اول، قم: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، وابسته به تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم، تابستان 1391، 188ص رقعی.
***
یکی از موضوعات بسیار مورد ابتلای جامعه اسلامی، موضوع غنا و موسیقی است، بهویژه به علت کثرت و وسعت کاربرد و استعمال غنا و موسیقی در جامعه امروزی، این بحث همواره، هم مورد توجه محققان و فقیهان و هم مورد توجه مردم بوده است. با اینکه این دو واژه معمولاً در کنار هم بهکار میروند، اما مفهوم و مصداقشان متفاوت با یکدیگر است و تبیین هر دو واژه و حکم آنها نیازمند پژوهشی مستقل است،
اما در نوشتار حاضر فقط مفهوم و حکم غنا مورد بررسی قرار گرفته است. در فقه شیعه و سنی تعاریف و فروع مختلفی برای غنا عرضه شده است که نشان از دشواری و پیچیدگی شناخت موضوع غنا و احکام آن است. اهمیت پژوهش قرآنمحور در باب غنا سبب شده است که تحقیق حاضر غنا را از منظر آیات مورد بررسی قرارر دهد.
هدف نویسنده در اثر حاضر بررسی تعریف و مفهومشناسی غنا و موسیقی، حکم غنا از منظر آیات و روایات و حرمت ذاتی یا عرضی غناست. این پژوهش به چند پرسش مهم در این زمینه پاسخ داده است؛ از جمله اینکه غنا چیست و چه تفاوتی با موسیقی دارد؟ آیا قرآن حکم غنا را بیان فرموده است؟ امامان معصوم چه نگاه و نظری به قرآن داشتهاند؟ روش قرآن کریم در پرداختن به موضوع و حکم قرآن کریم در پرداختن به موضوع و حکم غنا چگونه بوده است؟ آیا غنا حرمت ذاتی دارد؟
روش نویسنده، روش تحلیلی، استدلالی و انتقادی است؛ ازاینرو پس از بررسی تعاریف غنا، تعریفی جامع از غنا عرضه کرده و به تشریح روش قرآن در این زمینه پرداخته و برای استنباط دیدگاه اهلبیت، تمام روایات تفسیری مربوط به غنا را تجزیه و تحلیل کرده است. دادهها و منابع این پژوهش به دلیل رویکرد نقلیاش، متکی بر نصوص قرآنیی و روایی است.
نویسنده از بررسی مجموع آیات و روایات تفسیری بر این عقیده رفته است که آیات و روایات بر حرمت ذاتی غنا دلالت دارند، و دیدگاه عرضیبودن حرمت غنا را نمیپذیرد. وی با نقد دلایل کسانیکه حرمت آن را ذاتی نمیدانند، در نهایت میگوید چون لهوی و لَغْویبودن غنا ویژگی ذاتی غناست و ویژگی ذاتی را نمیتوان از غنا تغییر داد، نمیتوان غنا را به غنای باطل و حق تقسیم کرد؛ بهتعبیر دیگر، قضایای معلّل به علل عقلی یا فطری مانند غنا، چنانکه تخصیصناپذیرند، تغییرناپذیر نیز هستند؛ زیرا آن ویژگی در حاق ذات آنهاست و از ذاتشان جدا نمیشود. بر این اساس غنا یک مصداق بیشتر ندارد و آن غنای باطل و حرام است و نمیتوان آن را به غنای باطل و حق و تقسیم کرد.
تاریخ بروز رسانی شنبه شانزدهم فروردین ماه 1399
منبع:
اداره نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
معرفی آثار, جت الاسلام والمسلمین محمدصادق یوسفی مقدم, آثار علمی پژوهشکده فرهنگ و معارف قران
|