پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی
تحلیل و بررسی روایات رایات سود
این اثر پیش رو شامل دو بخش است، بخش اول: ناظر به تحلیل و بررسی روایات رایات سود است و بخش دوم: ناظر به تطبیقاتی که خصوصاً در دوره معاصر انجام پذیرفته است. بخش اول اثر شامل دو فصل است که در فصل نخست به اَسناد این روایات پرداخته شده و فرضیه¬های مختلفی که درباره این روایات از نظر سندشناسی وجود دارد طرح و مورد نقض و ابرام قرار گرفته و در نهایت از فرضیه مقبول دفاع شده است. در فصل دوم: شش فرضیه درباره محتوای این روایات طرح شده و بعد از نقد و بررسی فرضیه مقبول طرح و مستندات آن برشمرده شده است و در بخش دوم هم گزارشی از تطبیقاتی که در دوره معاصر انجام پذیرفته ارائه شده است.
تحلیل و بررسی روایات رایات سود
نویسنده: نصرت الله آیتی
ناشر: پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
تهیه کننده: پژوهشکده مهدویت و آینده‌پژوهی
کتاب «تحلیل و بررسی روایات رایات سود» یا همان «پرچم های سیاه» یکی از موضوعات پردامنه است که هم مورد توجه محدثان بوده و در روایات فراوانی انعکاس یافته و هم بازتاب وسیعی در میان جریان¬های سیاسی خصوصاً در دوره معاصر داشته تا جایی که گاه از این روایات و نماد آن که پرچم¬های سیاه است برای پیشبرد اغراض سیاسی سوء استفاده شده است. بنابر این ضرورت داشت که در یک اثر پژوهشی هم از یک طرف جایگاه و موقعیت این روایات مورد بررسی قرار بگیرد و هم از طرف دیگر درباره جریان-های سیاسی¬ای که تلاش کرده¬اند از این روایات سوء استفاده کنند روشن¬گری انجام شود.
این اثر پیش رو شامل دو بخش است، بخش اول: ناظر به تحلیل و بررسی روایات رایات سود است و بخش دوم: ناظر به تطبیقاتی که خصوصاً در دوره معاصر انجام پذیرفته است. بخش اول اثر شامل دو فصل است که در فصل نخست به اَسناد این روایات پرداخته شده و فرضیه¬های مختلفی که درباره این روایات از نظر سندشناسی وجود دارد طرح و مورد نقض و ابرام قرار گرفته و در نهایت از فرضیه مقبول دفاع شده است. در فصل دوم: شش فرضیه درباره محتوای این روایات طرح شده و بعد از نقد و بررسی فرضیه مقبول طرح و مستندات آن برشمرده شده است و در بخش دوم هم گزارشی از تطبیقاتی که در دوره معاصر انجام پذیرفته ارائه شده است.
در ذیل مقدمه کتاب آورده می شود و علاقه مندان به مباحث مهدوی می توانند با تهیه این کتاب و مطالعه آن اطلاعات خود را در این زمینه تکمیل نمایند.
مقدمه
برافراشته‌شدن پرچم‌های سیاه از موضوعات مشترک بین شیعه و اهل‌سنت است و دراین‌باره به‌ویژه در منابع اهل‌سنت روایات فراوانی وجود دارد. مقصود از این اصطلاح آن است که بر اساس پاره‌ای از روایات، در آستانه ظهور مهدی موعود علیه السلام جمعیتی که حامل پرچم‌های سیاه‌اند ـ به منظور زمینه‌سازی برای ظهور و فراهم‌کردن بسترهای حکومت جهانی امام مهدی علیه السلام ـ آغازگر حرکتی نظامی خواهند بود و موجبات تغییر معادلات جهانی به سود امام مهدی علیه السلام را فراهم خواهند کرد.
دیدگاه‌های مربوط به روایات این موضوع را می‌توان به دو دستۀ دیدگاه‌های ناظر به سند و دیدگاه‌های ناظر به محتوا تقسیم کرد.
در مورد اسناد احادیث رایات سود سه نظریۀ اصلی وجود دارد:
1. دیدگاه مجعول‌بودن این احادیث؛
2. دیدگاه سنی‌بودن این احادیث؛
3. دیدگاه شیعی و سنی‌بودن این احادیث.
در خصوص تحلیل محتوای این احادیث نیز شش دیدگاه وجود دارد:
1. دیدگاه پیشگویی احادیث از قیام ابومسلم خراسانی؛
2. دیدگاه افراشته‌شدن پرچم‌های سیاه در آستانۀ ظهور امام مهدی علیه السلام؛
3. دیدگاه حضور مهدی علیه السلام در میان رایات سود؛
4. دیدگاه نامربوط‌بودن رایات سود با مهدی موعود علیه السلام؛
5. دیدگاه نمادین‌بودن رایات سود؛
6. دیدگاه تعدد رایات سود.
در بخش نخست پژوهش پیش‌رو دیدگاه‌های سه‌گانۀ مربوط به اسناد احادیث پرچم‌های سیاه به‌ترتیب بیان و ارزیابی خواهد شد و نظریۀ مختار تبیین و از آن دفاع خواهد شد. در این بخش افزون بر جمع‌آوری تمامی روایات مأثوری که دراین‌باره در مصادر شیعه و اهل‌سنت وجود دارد، کوشیده خواهد شد اعتبار یا عدم اعتبار اسناد آنها نیز بررسی شود. در بخش دوم به دیدگاه‌های ناظر به محتوای احادیث موردنظر پرداخته خواهد شد. در این بخش، نخست دیدگاه‌های شش‌گانه‌ای که دراین‌باره وجود دارد، طرح و دلایل و قراینی که هرکدام از آنها را تقویت می‌کند، استقصا خواهد شد. در ادامه به نقد و بررسی هریک از این دیدگاه‌ها پرداخته خواهد شد و درنهایت دیدگاه منتخب، طرح و از آن دفاع خواهد شد
پرداختن به مسئله رایات سود و تبیین و تحلیل روایات آن از این جهت ضروری می‌نماید که از یک سو این روایات در گذشتۀ تاریخ و نیز در زمان حاضر دستاویز جریان‌های انحرافی شده است؛ جریان‌هایی که کوشیده‌اند با تطبیق آن بر خویش، برای خودشان جایگاهی کسب کنند. از نمونه‌های تاریخی سوءاستفاده از پرچم‌های سیاه می‌توان ابومسلم خراسانی را نام برد و از نمونه‌های معاصر نیز می‌توان سوءاستفادۀ داعش از پرچم‌های سیاه را برشمرد. از سوی دیگر بیم آن می‌رود که در آینده نیز فرقه‌های انحرافی دیگری با مصداق‌سازی و مدیریت آینده بر اساس روایات موجود، فتنه‌هایی سهمگین بیافرینند. بر این اساس نظر به نبود تحلیل جامع و صحیح علمی دراین‌باره، بایسته است این روایات در پژوهشی جامع پالایش شوند و صحیح و سقیمشان از یکدیگر متمایز شود و محتوای آنها نیز به صورت دقیق منقح گردد تا زمینه برای سوءاستفادۀ فتنه‌گران به حداقل برسد.
دربارۀ موضوع موردنظر تحقیق جامعی که مفصل به همۀ ابعاد آن پرداخته باشد، یافت نشد. با وجود این در دو کتاب دانشنامۀ امام مهدی علیه السلام و تحلیل تاریخی نشانه‌های ظهور به‌اختصار از این موضوع و روایات آن سخن گفته شده است؛ همچنین استاد نجم‌الدین طبسی در درس خارج مهدویت که به صورت جزوه منتشر شده است، به برخی از ابعاد موضوع موردنظر پرداخته‌اند. با این همه به نظر می‌رسد با توجه به اهمیت این موضوع و حجم سوءاستفاده‌هایی که از آن در دوران معاصر شده است، بررسی تفصیلی این موضوع و واکاوی تمامی ابعاد آن همچنان ضرورت دارد. روش تحقیق پیش‌رو توصیفی ـ تحلیلی است و در گردآوری اطلاعات از روش کتابخانه‌ای استفاده خواهد شد.
منبع:
اداره نشر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی
http://shop.isca.ac.ir/DAA9D8AAD8A7D8A8D987D8A7/product/839-D8AAD8ADD984DB8CD984-D988-D8A8D8B1D8B1D8B3DB8C-D8B1D988D8A7DB8CD8A7D8AA-D8B1D8A7DB8CD8A7D8AA-D8B3D988D8AF
معرفی آثار, آثار علمی پژوهشکده مهدویت و آینده پژوهی, نصرت الله آیتی
|