|
يكشنبه 30 آبان 1389
ايران و سازمان سيا
نويسنده:
داريوش بايندور
چكيده:
در اوايل سال 1950، نخست وزير هفتاد ساله ايران جهان را شگفت زده كرد چرا كه با اعلام ملي شدن صنعت نفت ايران، بريتانيا را كه ابر قدرت آن روز جهان بود به چالش كشاند. نام اين نخست وزير هفتاد ساله مصدق بود. سقوط كابينه مصدق بعد از ملي شدن صنعت نفت روند تاريخ ايران را تغيير داد.
توضيحات:
در اوايل سال 1950، نخست وزير هفتاد ساله ايران جهان را شگفت زده كرد چرا كه با اعلام ملي شدن صنعت نفت ايران، بريتانيا را كه ابر قدرت آن روز جهان بود به چالش كشاند. نام اين نخست وزير هفتاد ساله مصدق بود. سقوط كابينه مصدق بعد از ملي شدن صنعت نفت روند تاريخ ايران را تغيير داد. دو دولت آمريكا و انگليس توطئه مشتركي را براي براندازي مصدق برنامه‌ريزي كردند كه پيش از اجرا خنثي شد. با اين وجود چند روز پس از آن كابينه مصدق در پي آشوب‌هاي خياباني سرنگون شد. براي نيم قرن باور رايج اين بود كه اين كوتا تمامأ به دست سازمان سيا سازماندهي و اجرا شده است، و افسانه قدرت و موفقيت سازمان سيا همه را مسحور كرده بود و سايه آن بر روابط آشفته ميان ايران و آمريكا باقي بود. اين كتاب اسناد جديدي را فاش مي‌سازد كه نشان مي‌دهند سقوط مصدق براي دو دولت آمريكا و انگليس كاملأ غير منتظره بوده است. نويسنده با ارائه شواهد جالب توجه نشان مي‌دهد كه واژگون شدن مصدق ريشه در تحولات داخلي ايران داشته است. بايندور به بررسي موضوع بسيار مهمي پرداخته است كه با احساسات ملي گره خورده است. فصل هاي اين كتاب عبارتند از: فصل اول: بستر ماجرا 1. نفوذ خارجي محرك اصلي در سياست‌هاي ايراني 2. حزب توده 3. بحران آذربايجان 4. محمدرضا شاه پهلوي 5. روحانيون به عنوان نيروي سياسي- اجتماعي 6. آيت الله كاشاني، پيشگام فعاليت سياسي روحانيت 7. رزم آرا، مقدمه‌اي بر ملي شدن صنعت نفت فصل دوم: نخست‌وزيري مصدق و صنعت نفت 8. ظهور جبهه ملي 9. كانديداتوري مصدق 10. شخصيت مصدق 11. واكنش اوليه انگليس در برابر ملي شدن صنعت نفت 12. واكنش اول آمريكا به منازعه ميان ايران و انگليس 13. صف‌بندي‌هاي سياسي در ايران 14. رهبري اوليه جنبش ملي شدن صنعت نفت 15. شكايت انگليس به شوراي امنيت سازمان ملل متحد 16. مذاكرات واشنگتن 17. طرح پيشنهادي بانك جهاني 18. اولين نشانه هاي شوم فصل سوم: كابينه دوم مصدق، جولاي 1952 تا آگوست 1953 19. كابينه قوام و قيام سي تير 20. شكاف ميان همراهان مصدق 21. اصلاحات مصدق و نظريه مشروعيت 22. استراتژي انگليس: براندازي و درگيري 23. مسير پنهان 24. خط سير درگيري 25. شكسته شدن روابط سياسي با انگليس 26. آخرين تلاش‌ها براي رفع مناقشه نقتي 27. يك روز فراموش شده درحافظه اجتماعي ايرانيان فصل چهارم: تنزل 28. نزاع در رهبري جنبش 29. آيت الله بروجردي: طرحي بازنگرانه 30. ژنرال زاهدي 31. دسيسه‌هاي داخلي 32. ربودن رييس شهرباني 33. تابستان پر مخاطره 34. تسليم شدن شاه 35. شكست كودتا فصل پنجم: انحطاط 36. گردهمايي سال 1953 37. عكس‌العمل سياسي: وقايع منجر به سقوط مصدق 38. هدايت‌هاي مخفيانه سفارت آمريكا 39. ساعت‌هاي پاياني 40. عوامل نظامي در سقوط مصدق 41. نقشه عمليات آواكس و نقش افسران ايراني فصل ششم: كالبدشكافي 19 آگوست 42. فعاليت سازمان سيا در تهران 43. نقش كارگزاران ايراني 44. غافل‌گيري در واشنگتن 45. آخرين ملاقات هاندرسون و مصدق 46. پول‌هاي سازمان سيا 47. تحليل اسناد محرمانه انگليس 48. كودتا، شورش عمومي يا چيزي ديگر فصل هفتم: 49. حلقه مفقوده: نماينده‌ي بروجردي فصل هشتم: خلاصه و نتيجه‌گيري 50. ساخت قدرت و ديناميك دروني در اوايل سال 1950 51. نقش مصدق 52. مديريت بحران نفت 53. دسيسه‌هاي داخلي و خارجي 54. كودتاي آواكس و عواقب بعد از آن 55. درگيري‌هاي روحانيون 56. دلايل شكست مصدق
|