در اين پژوهش سعي شده است مهم‌ترين، ديدگاه‌هاي سياسي انديشمندان معاصر و برخي از متفكران گذشته به صورت چندين مقاله مورد تجزيه و تحليل قرار گرفته و محتوا و مضمون انديشه هاي آنان منعكس شده تا خلأهاي موجود در انديشه سياسي معاصر را پر كرده و رابطه بين انديشه سياسي ايراني و اسلامي را تبيين نمايد. كتاب در دو بخش تنظيم شده است. در بخش اول هفت مقاله درباره ديدگاه‌هاي برخي از انديشمندان معاصر در مورد مسايل سياسي اسلام مطرح شده است. و بخش دوم، به معرف و نقد انديشه هاي برخي از متفكران حوزهء انديشه سياسي اختصاص يافته است. نخستين مقاله در بخش اول با عنوان «مفاهيم سياست و دين» حاوي تعاريف سه گانه لغوي، اصطلاحي و انضمامي (عملياتي) از دو واژه اصلي كتاب يعني دين و سياست و نسبت بين آنها مي‌باشد. در مقاله دوم، ضمن بيان گوشه هايي از حيات و آثار علمي آيت الله محمد حسين نائيني، به بحث درباره انديشه هاي سياسي ايشان در زمينه هاي مختلف مي‌پردازد. و مهم‌ترين مباحث مفاهيم سياسي مورد توجه ايشان با توجه به زمان و اوضاع سياسي اجتماعي عصر ايشان را مورد بحث و بررسي قرار مي‌دهد. وضع قانون و اعتبار رأي اكثريت، شورا در اسلام، اصل آزادي و مساوات در اسلام، ويژگي‌هاي حكومت استبدادي و مشروطه، ويژگي‌هاي استبداد ديني و ولايت فقيه از جمله اين انديشه ها مي‌باشد. در مقاله سوم، انديشه هاي سياسي دكتر علي شريعتي، مورد بحث قرار گرفته و تعريف وي از اسلام و سياست و ارتباط ميان آن دو، ديدگاه‌هاي وي در مورد امت و امام و دموكراسي بيان شده و مروري اجمالي بر زندگي علمي و سياسي وي صورت گرفته است. در مقاله چهارم، تحت عنوان «سيري در انديشه هاي سياسي امام خميني» ابتدا، مراحل زندگي سياسي ايشان، در قبل و بعد از انقلاب ترسيم شده سپس ديدگاه و عملكرد ايشان در مورد حكومت اسلامي و ماهيت و خصوصيات آن، مفاهيم مؤثر بر انديشه هاي سياسي امام خميني مانند عنصر مصلحت، قانون و عدالت، انقلاب اسلامي از منظر ايشان و سياست و روابط خارجي از منظر وي مورد بحث و بررسي قرار گرفته است. همچنين به فعاليت‌ها و موضع‌گيري‌هاي سياسي امام خميني در دوران نوجواني و جواني، دوران تبعيد و دوران تأسيس نظام جمهوري اسلامي ايران اشاره شده و سير تحولات فكري ايشان، تحليل و بررسي شده است. «بررسي سير تحول انديشه هاي امام خميني قبل و بعد از انقلاب اسلامي» عنوان مقاله بعدي است كه در اين مقاله نيز در دو مقطع حساس از زندگي و فعاليت‌هاي سياسي امام خميني، افكار و موضع‌گيري‌هاي سياسي ايشان، مورد مطالعه قرار گرفته است. در اين رابطه، نويسنده، نخست به انديشه هاي سياسي امام خميني، در مقطع سال‌هاي 1320 تا 1348 و سپس در مقطع سال‌هاي 1348 تا 1368 شمسي اشاره كرده و تأكيد ايشان بر نقش فقيهان در اداره امور سياسي بر پايه مردم سالاري ديني و طرح بحث مصلحت و ارتباط آن با حكومت و ولايت مطلقه فقيه مورد بحث و بررسي كارشناسي قرار گرفته است. در مقاله بعدي، تحت عنوان «سيري در انديشه هاي سياسي آيت الله دكتر مهدي حائري يزدي» ابتدا شخصيت علمي و سياسي ايشان معرفي شده و سپس تأملي بر انديشه هاي سياسي و اجتماعي به ويژه رابطه سياست و فلسفه رابطه حكمت و حكومت، جدايي حكومت از احكام كليه الهي، نظريه قرارداد اجتماعي، نظريه مالكيت شخصي مشاع، نظريه وكالت و ولايت، قائده لطف، رسالت پيامبر اسلام و ادله ولايت فقيه صورت گرفته است. در بخش دوم كتاب به معرفي و نقد و بررسي چهار كتاب در حوزه انديشه سياسي اسلام تحت نام هاي «االاسلام و اصول الحكم» تأليف علي عبدالرزاق، «انديشه سياسي مسكويه»، «انديشه سياسي در اسلام معاصر»، «انديشه سياسي شريعتي» و «قرائت امام خميني از سياست» پرداخته شده است.