|
چهارشنبه 3 آذر 1389
تاريخ تحليلي، انتقادي فلسفه اسلامي
نويسنده:
يثربي، يحيي
ويراستار:
خسرو پناه، عبدالحسين
ناشر:
پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي
ناشر اصلي:
تهران
قطع:
گالينگور
تعداد صفحات:
912
نوبت و سال انتشار:
نوبت اول 1388ش
قيمت:
110000
شابك:
7-38-2982-964-978
چكيده:
در اين پژوهش تحقيقي در مورد ماهيت و مسايل مطرح شده در فلسفه اسلامي صورت گرفته و به نقد و تحليل برخي از مسايل فلسفي پرداخته شده است. نگارنده كه از اساتيد مطرح در عرصه فلسفه و عرفان است؛ از منظري خداشناسي، هستي شناسي، معرفت شناسي و انسان شناسي مباني و اصول فلسفه اسلامي و فلسفه يوناني و غربي را با هم مقايسه كرده و به نقد و ارزيابي برخي از مسايل مطرح شده در فلسفه اسلامي مي‌پردازد.
موضوع:
فلسفه
توضيحات:
در اين پژوهش تحقيقي در مورد ماهيت و مسايل مطرح شده در فلسفه اسلامي صورت گرفته و به نقد و تحليل برخي از مسايل فلسفي پرداخته شده است. نگارنده كه از اساتيد مطرح در عرصه فلسفه و عرفان است؛ از منظري خداشناسي، هستي شناسي، معرفت شناسي و انسان شناسي مباني و اصول فلسفه اسلامي و فلسفه يوناني و غربي را با هم مقايسه كرده و به نقد و ارزيابي برخي از مسايل مطرح شده در فلسفه اسلامي مي‌پردازد. از اين رو وي ابتدا به نقد و بررسي تعريف فلسفه از منظر متفكران مسلمان و فيلسوفان غرب پرداخته و سپس به نقد و ارزيابي مسائلي مانند مسأله اصالت وجود يا ماهيت در فلسفه اسلامي، وجود كليات و جايگاه آن و روش شناسي در تأملات فلسفي پرداخته است. از چهار مسأله فوق الذكر سه مسأله اول به صورت تاريخي، تحليل و نقد شده اند و مسأله چهارم كه به صورت پيشنهاد مطرح شده است بازهم جنبه اي تحليلي و انتقادي به خود گرفته است اما به دليل آنكه چنين عنواني در فلسفه وجود نداشته جنبه تاريخي آن مد نظر نويسنده نبوده است. از نظر نويسنده با توجه به راه و روش صحيح انديشه فلسفي بسياري از مشكلات فلسفه و مابعدالطبيعه، بويژه اشكالات بنيادي فلسفه كانت در اين كتاب حل شده است. نگارنده، به صورت موضوع محور به تبيين و تحليل پاره اي از موضوعات فلسفه اسلامي پرداخته و موضوعاتي مانند ماهيت فلسفه اسلامي، اختلاف نظر فيلسوفان مسلمان در اصالت وجود يا ماهيت، تأملات فلسفي، عليت، خداشناسي، مسأله آفرينش و چيستي انسان را بررسي كرده است. ديدگاههاي نويسنده مورد نقد چندتن از كارشناسان فلسفه قرار گرفته و توسط آنان ارزيابي علمي شده و پس از ارزيابي به چاپ رسيده است.نويسنده به روش‌هاي مختلف تحليل و تاريخ نگاري در فلسفه اشاره كرده و مدل و روش فيلسوف محور، مكتب محور، رويكرد محور، موضوع محور و دوره محور را از مهمترين اين روش ها دانسته و خود به روش موضوع محور به تحليل و تاريخ نگاري و نقد فلسفه اسلامي پرداخته و فلسفه اسلامي را در سه دوره كندي تا ابن رشد، دوره الالهيات صوفيانه(عصر صفويه) و دوران پس از صفويه، تقسيم نموده است. در ادامه، نويسنده، تعريفي را براي فلسفه پسنديده دانسته كه داراي فهمي فراگير از جهان هستي باشد، بر پايه قواي ادراكي بشر بنا شده و مستند به واقعيات عيني و خارجي باشد. از اين رو وي تعاريف ارائه شده از فلسفه به وسيله برخي از فلاسفه اسلامي را مورد نقد قرار داده و جايگاه فلسفه و ماهيت آن از ديدگاه فيلسوفاني مانند ابن سينا، سهروردي، ابوالبركات بغدادي و ملاصدراي شيرازي را تبيين نموده است. در بخش ديگري از كتاب، نويسنده، به زمينه و سابقه بحث اصالت وجود يا ماهيت در فلسفه اسلامي اشاره نموده و ديدگاههاي فلاسفه اي مانند فلوطين، افلاطون و ملاصدرا را در اين زمينه از لحاظ تاريخي مورد تحليل و نقد قرار داده است. سپس مباحثي مانند فيزيك و متافيزيك نزد فلاسفه مسلمان، مابعدالطبيعه در فلسفه اسلامي و يوناني و مسأله عليت را از نظر فيلسوفان مسلمان و غرب با هم مقايسه نموده و ديدگاههاي فلاسفه اي مانند كندي، ابن سينا، فارابي و فلاسفه يونان و همچنين صدرالمتألهين و پيروان او را در زمينه عليت و ابعاد آن از لحاظ تاريخي مورد تحليل و نقد قرار داده است. در بخش بعدي كتاب نويسنده به مباحث مربوط به الهيات و اوصاف خداوند متعال در فلسفه اسلامي پرداخته و توصيف خداوند در قبل و بعد اسلام را از منظر فلاسفه يونان و مسلمان با هم مقايسه نموده است. همچنين ادله فلاسفه مسلمان و غير مسلمان را در مورد اثبات وجود خداوند متعال را بيان كرده و ادله مهم آنان را در اين زمينه مورد نقد و ارزيابي قرار داده است. وي اشكالاتي كه در نوع تفكر فلاسفه يونان و فيلسوفان مسلمان در مورد نوع تصور آنان نسبت به خداوند بوده است را مطرح كرده و به تحليل و نقد ديدگاههاي آنان در اين زمينه پرداخته است. نقد و بررسي دلايل فيلسوفان مسلمان در مورد توحيد و علم خداوند و ارزيابي ديدگاههاي فلاسفه اي مانند ابن سينا، فارابي، خواجه نصيرالدين طوسي، امام محمد غزالي، ملاصدرا، شهاب الدين سهروردي و ابوالبركات بغدادي در مورد ماهيت علم خداوند از ديگر مطالب اين بخش است. در بخش‌هاي بعدي كتاب وي به تحليل تاريخي و نقد ديدگاههاي فلسفه اسلامي در مورد مسايل جهان شناسي و انسان شناسي مي‌پردازد و مباني فلاسفه مسلمان و يونان را در اين زمينه با هم مقايسه كرده و ادله آنان در مورد حدوث و قدم جهان، مسأله شر، ماهيت انسان، ماهيت نفس و مجرد بودن آن، زندگي انسان و مسأله سياست را با يكديگر مقايسه كرده و به نقد و ارزيابي برخي ادله پرداخته است.
|